Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: YUNUS PAŞALI
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Göknur Kaplan
Eş Danışman: Ayşe Gül Kara Aydemir
Özet:
Dijitalleşme ve dijital dönüşüm hız kazandıkça dijital okuryazarlık daha fazla ilgi görmektedir. Birçok çalışma, bunu bir kavram olarak tanımlamaya, bileşenlerini belirlemeye ve bireylerin dijital okuryazarlık düzeylerini değerlendirmeye çalışmaktadır. Eğitim alanı ve özellikle de alanın ana temsilcileri olarak öğretmenler de bu konuda bir istisna değildir. Buradan hareketle, bu çalışma, ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin dijital okuryazarlık düzeylerini ölçmek için bir ölçek geliştirerek geçerliliğini sağlamayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, çeşitli çalışmalar incelenip sentezlenerek kapsamlı bir literatür taraması yapılmıştır. Bu sentezden hareketle ve Bloom Taksonomisi dikkate alınarak; bilişsel, teknik ve sosyal olmak üzere üç ana alan altında toplanan toplam 54 bileşenden oluşan kavramsal bir dijital okuryazarlık çerçevesi oluşturulmuştur. Bu çerçeveden yararlanılarak, 459 maddelik bir madde havuzu oluşturulmuş ve uzmanlarla yapılan dört düzeltme ve gözden geçirme seansından sonra toplam 67 adet beşli Likert tipi maddeye indirgenen bir taslak ölçek oluşturulmuştur. Bu taslak ölçeği toplam 432 öğretmen doldurmuştur. Toplanan verilerle açımlayıcı faktör analizi (AFA) yapılarak sonuçta 12 maddelik bir ölçek elde edilmiş ve bu ölçek 125 öğretmen tarafından doldurulmuştur. Toplanan veriler, ölçeğe nihai halini vermek ve geçerlemesini yapmak üzere doğrulayıcı faktör analizi (DFA) için kullanılmıştır. Elde edilen nihai ölçek, bilişsel ve teknik olmak üzere iki ana alandan 11 bileşeni ölçen 12 maddeden oluşmuştur. Nihai ölçeğe verilen cevaplar da betimsel olarak raporlanmıştır. Bulgular, katılımcı öğretmenlerin tümü kendilerini dijital okuryazar olarak nitelendirdiğini göstermiştir. Öğretmenler, temel dijital kavramların ve kendi kendine öğrenme yöntemlerinin farkında olduklarını, dijital yenilikleri öngörebildiklerini, teknolojiyi etkili, verimli ve güvenli bir şekilde kullanabildiklerini belirtmiştir.