Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: SELİN TOSUN
Danışman: Fatma Cânâ Bilsel
Özet:
İklim değişikliği, nüfus artışı, göç ve hızlı kentleşme küresel ölçekte kentleri büyük bir hızla, kökten dönüştürmektedir. İnsan merkezli inanç sistemleri ve neoliberal politikaların derinleştirdiği çevresel, mekânsal ve sosyal adalet sorunlarıyla karşı karşıya kalan kentler yeni ve alternatif çözümler aramaya yönelmiştir. Bu bağlamda ortaya çıkan akıllı kent girişimleri, daha verimli, üretken, daha hızlı ve performansı daha yüksek kentler vaat etmektedir. Ancak değişim içerisindeki bu ortamda, akıllı kent paradigması “kent hakkı” anlayışına ve bunun uygulamasına karmaşık yeni boyutlar getirmiştir. Tez, vatandaşların kent hakkı ve bununla bağlantılı olarak çevresel, mekânsal ve sosyal adalet sorularının akıllı kentin teknokratik uygulamaları tümüyle göz ardı edildiği eleştirisinden yola çıkmaktadır. Toplumsal adaleti tehdit eden temel faktörün, kentsel yönetişim ve mekânsal pratikler aracılığıyla depolitizasyon mekanizmalarına dönüşen teknoloji odaklı söylem ve uygulamalardan kaynaklandığını savunmaktadır. Bu bağlamda tez, akıllı kent teknolojilerinin vatandaşları ve kentlileri güçlendirme, katılımı artırma, kent üzerindeki haklarını yeniden kazanma ve demokratik bir kentsel geleceğe ulaşmasının potansiyelini araştırmaktadır. Bu doğrultuda, yönetişim ile ilişkili olarak akıllı kentin güç dinamikleri çerçevesinde, kentsel mekân ile ilişkili olarak sürekli değişen ve dönüşen kamusallık kavramı farklı örnekler üzerinden incelenmektedir. Tez, akıllı kent girişimlerinin şekillendirilmesinde daha geniş bir vatandaş katılımının potansiyelini vurgulayan politika ve uygulamalara ışık tutmaktadır.