Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Öğrenci: Yücelen Bahadır Yandık
Danışman: ALTAN KOÇYİĞİT
Özet:Dünya’daki enerji talebinin gün geçtikçe artmaktadır ve bu durum enerji piyasalarını aşırı rekabetçi bir hale getirmektedir. Ham petrol rafinerileri de enerji alanındaki diğer oyuncular gibi bu rekabete uyum sağlamalıdır. Ham petrol rafinerilerinde aşınma sıkça rastlanan bir problemdir. Aşınmadan kaynaklanan sorunların giderilmesi için üretimin durması gerekebilmektedir. Bu duruşlar işletmelerin üretim hedeflerini tutturamamasına ve rekabet avantajlarını kaybetmelerine yol açabilmektedir. Günümüzde ham petrolün içerisinde bulunan tuzların aşınmada önemli rol oynadığı bilinmektedir. Ham petrolü içerisindeki tuzlardan arındırmak için bazı yöntemler olsa da kullanılan yöntemler mükemmel değildir. Bu nedenle, tuzların aşındırıcı etkisini azaltmak için nötrleştiriciler, aşınma engelleyiciler ve kostik soda gibi kimyasallar kullanılmaktadır. Fakat bu kimyasalların uygun olmayan miktarlarda kullanılması aşınmayı arttırabilmekte ya da tankların içerisinde üretimi etkileyen ve temizlenmesi gereken kok oluşturabilmektedir. Bu yüzden eklenecek kimyasalların miktarlarının dikkatlice belirlenmesi gereklidir. Eğer bu işlem sezgisel yöntemler temel alınarak saha personeli tarafından elle yapılırsa hatalara yol açabilir. Karar verme işleminin veri güdümlü analitik bir yöntemle yapılması daha başarılı sonuçlar alınmasını ve eniyileme yapılabilmesini sağlayabilir. Fakat ham petrol rafinerilerinin karmaşık doğası nedeniyle analitik yöntemlerin geliştirmesi masraflı ve zor bir yol olarak görülmektedir. Analitik yöntemlerin geliştirilmesinde teorik modeller yerine vekil modeller kullanılması masrafları azaltabilir ve geliştirme sürecini daha kolaylaştırabilir. Bu amaçla, ham petrol rafinerilerinde aşınmayı önleme amacıyla eklenecek kimyasalların miktarlarını eniyileyen vekil modellere dayalı olarak geliştirilmiş bir analitik yöntem önermekteyiz. Önerilen yöntemin uygulanabilirliğini ve başarımını değerlendirmek amacıyla bir rafineride uygulama gerçekleştirilmiştir ve kısa vadede olumlu sonuçlar gözlemlenmiştir.