Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Amasya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Fırat YILMAZ
Danışman: Aslıhan İstanbullu
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
İnsanlar günümüzde teknolojiye her zamankinden daha fazla bağımlı hale gelmiş bulunmaktadır. Toplumun modern gelişmelere ilişkin olumlu algısına rağmen, teknolojinin getirdiği siber güvenlik tehditleri de gerçek bir tehlikedir. Pandemi dönemi bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımının artmasıyla birlikte siber saldırı sayısı da artmıştır. Yaşı ne olursa olsun tüm kullanıcılar internette zaman geçirirken çeşitli güvenlik risklerine maruz kalmaktadır. Bu risklere en fazla maruz kalan son kullanıcılar ise özellikle küçük yaştaki kullanıcılardır. Bu nedenle kullanıcıların erken yaşta siber güvenlik farkındalığı kazanması oldukça önemlidir. Küçük yaştaki kullanıcıların mevcut siber güvenlik farkındalıklarını analiz etmek için siber güvenlik farkındalığı ölçeğine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu ihtiyaç doğrultusunda ortaokul öğrencilerinin siber güvenlik farkındalık düzeylerini belirlemeye yönelik ölçek geliştirmek ve farklı değişkenler açısından siber güvenlik farkındalıklarını incelemek amaçlanmıştır. Araştırma iki aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamada ortaokul öğrencilerine yönelik siber güvenlik farkındalığı ölçeği geliştirilmiştir. Ölçek geliştirme sürecinde nicel araştırma yöntemlerinden olan tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2021-2022 eğitim öğretim yılında Amasya ili Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı ortaokullarda öğrenim gören 1.456 öğrenci oluşturmaktadır. 854 kişiye yönelik yapılan Açımlayıcı Faktör Analizi sonucunda ölçeğin 25 madde ve 4 alt boyuttan (Şifre Güvenliği, Önleyici Tedbirler, Kötü Amaçlı Yazılım Farkındalığı ve Kişisel Gizliliği Koruma) oluştuğu belirlenmiştir. 602 kişi üzerinde yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ise 4 faktörlü yapı doğrulanmıştır. Ölçeğin tamamına ilişkin Cronbach'ın alfa değeri 0,87 olmakla birlikte Şifre Güvenliği Alt Boyutu 0,92, Önleyici Tedbirler Alt Boyutu 0,82, Kötü Amaçlı Yazılım Farkındalığı Alt Boyutu 0,85 ve Kişisel Gizliliği Koruma Alt Boyutu 0,83' tür. Araştırmanın ikinci aşamasında ortaokul öğrencilerinin siber güvenlik farkındalıkları farklı değişkenler açısından incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2022-2023 eğitim öğretim yılında Amasya ili Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı ortaokullarda öğrenim gören 530 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma modeli olarak betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma sonucu elde edilen veriler üzerinde siber güvenlik farkındalıklarının cinsiyet değişkenine göre incelenmesinde bağımsız t-testi, sınıf düzeylerine ve günlük internet kullanım sürelerine göre incelenmesinde ANOVA testi uygulanmıştır. Önleyici Tedbirler alt boyutunda cinsiyete göre farkların istatistiksel olarak erkek öğrenciler lehine anlamlı bulunmuş, sınıf düzeyinde 8'inci ve 6'ncı sınıflar arasında anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir.