Şentepe in memories: A field research on gecekondu, memory and nostalgia


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: GÖZDE ARIK

Danışman: Besim Can Zırh

Özet:

Gecekondu, Türkiye akademisi tarafından en sık araştırılan ve tartışılan olgulardan biridir. Güncel kent politikaları çerçevesinde yıkılmaya başlanan gecekonduların yerine yeni apartman blokları yapılmaya başlandı. Ancak, değişikliklere bütünsel olarak bakıldığında görülebilecektir ki, gecekondu ve gecekondu ile ilgili anılar, sakinlerin yaşamını etkilemeye devam etmektedir. Dahası, gecekondulardaki yaşamın nasıl hatırlandığı, kentsel dönüşüm projeleri için meşruiyet zeminini oluşturmaktadır. Günümüz koşullarında, gecekonduların fiziksel varlığı kaybolduğundan, söz konusu gerçeklik bellek kavramı ile analiz edilmeye ihtiyaç duymaktadır. Bu çalışmada, Ankara'da dönüşüm altında olan eski bir gecekondu mahallesi olan Şentepe mahallesi incelenmiştir. Mahallede günlük yaşamın nasıl değiştiğine bakabilmek için, burada dönüşümlerden önce gecekondu evlerinde oturmuş, sonrasında apartmanlara taşınmış yirmi dokuz kişi ile yarı yapılandırılmış derinlemesine mülakatlar yapılmıştır. Sonuç itibarıyla, sakinlerin anlatılarında, eski gecekondu mahallesindeki dayanışma ve kolektif pratiklere olumlu bir atıf taşıyan nostaljik bir ton bulunmuştur. Son olarak, söz konusu nostaljik tonun ve atıflarının kentsel mekândaki güncel gündelik yaşam için anlamı tartışılmıştır.