Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yer Sistem Bilimleri Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: Semiha Demirbaş Çağlayan
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Cemal Can Bilgin
Eş Danışman: Uğur Siyami Zeydanlı
Özet:Türlerin, habitatların, ekosistemlerin varlığı ve buna bağlı insanlığın refahı; arazi kullanım şekillerinin değişmesi, aşırı tüketim, kirlilik, istilacı türler ve iklim değişikliği nedeniyle giderek daha fazla tehdit edilmektedir. Biyoçeşitliliğin izlenmesi, çevresel tepkileri anlamayı ve eğilimleri analiz etmeyi, biyoçeşitlilik kaybıyla mücadele etmek için acil eylemler geliştirmemizi ve bu küresel zorluklarla başa çıkmak için politikaları iyileştirmemize olanak tanır. Biyoçeşitliliği izlemenin uzun bir tarihi vardır. Ancak, mevcut bilginin dağınık yapısı, verilerin adil olmayan dağılımı ve ülkeler arasındaki koordinasyon eksikliği, bu bilgilerin etkili bir şekilde uyumlaştırılmasını engellemektedir. Ayrıca, gelecek vaat eden teknolojik gelişmeler ve açık kaynaklar, biyoçeşitlilik veri ortamını genişletmektedir. Temel Biyoçeşitlilik Değişkenleri (TBD), biyoçeşitlilik gözlemlerinin standartlaştırılması ve verininin işlerliğini sağlamak için 2013 yılında Yeryüzü Gözlem Grubu Biyoçeşitlilik Gözlem Ağı tarafından geliştirilmiştir. Bu araştırmada, Türkiye'deki akademik bilgi birikimi ve mevcut izleme uzmanlığını göz önünde bulundurarak TBD'lerin uygunluğu araştırmıştır. Biyoçeşitlilik izlemenin durumunu değerlendirmiş; mekansal, zamansal, taksonomik boşluklar belirlenmiştir. Ardından, TBD'lere öncelik vermek için bir fizibilite metodolojisi geliştirilmiştir. Uzaktan algılama; ucuz, kolay erişilebilir, son derece doğru ve uzun vadeli veri dağıtımı sağladığı için küresel düzeyde ekosistem izlemede önemli bir rol oynamaktadır. Ancak bu teknolojinin ulusal düzeyde kullanımı henüz yeterli değildir. Bu nedenle ayrıca, uzaktan algılama verilerinin habitat haritalamasında izleme amaçlı kullanımına bir örnek sunulmuştur. Örnek çalışma çeşitli antropojenik faktörlerin yanı sıra yangın ve kuraklığın ekosistem yapısını ve kompozisyonunu şekillendirdiği seyrek Akdeniz ormanlarında gerçekleştirmiştir.