Meme kanseri hastalarında depresyon ve umutsuzluğun yordayıcıları olarak, algılanan sosyal destek, başa çıkma yolları ve strese bağlı gelişim.


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2003

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: Aslı Kesimci

Danışman: AYŞE NURAY KARANCI

Özet:

Bu çalışmanın amacı, Türk meme kanseri hastalarmdaki depresyon ve umutsuzluğun yordayıcılanm araştırmaktır. Bu çalışmada, sosyo-demografik özellikler, medikal değişkenler, algılanan sosyal destek, başa çıkma yolları ve strese bağlı gelişim değişkenleri, depresyon ve umutsuzluğun yordayıcılan olarak kullanılmıştır. Bu çalışmaya Demetevler ve Ahmet Andiçen Onkoloji hastanelerinden toplam 100 meme kanseri hastası katılmıştır. Ancak, bu 100 meme kanseri hastasının 9'u daha önce psikiyatrik tedavi almış olduklarından dolayı çalışmadançıkarılmışlardır. Araştırmada kullanılan araçlar altı bölümden oluşmaktadır ve bu araçlar, araştırmacılar tarafından hastalara, hastane ortamında yüz-yüze görüşme formatında uygulanmıştır. Hastalarla görüşme ortalama olarak 1 saat sürmüş ve veri toplama işlemi yaklaşık 4 ay devam etmiştir. Bu çalışmada kullanılan ölçekler, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek ölçeği, Başa Çıkma Yollan Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği, Umutsuzluk ölçeği ve Strese-bağlı Gelişim ölçeği'dir. Bu Ölçeklere ait Cronbach Alpha güvenirlik katsayıları tatmin edici bulunmuştur. Başa Çıkma Yollan ölçeği'ne uygulanan faktör analizi sonucunda; çaresiz başa çıkma yolu, iyimser/sosyal destek arama başa çıkma yolu, problem çözme başa çıkma yolu ve kaderci başa çıkma yolu olmak üzere dört faktör bulunurken, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği'ne uygulanan faktör analizi sonucunda özel insanlardan gelen sosyal destek, aileden gelen sosyal destek ve arkadaşlardan gelen sosyal destek olmak üzere üç faktör bulunmuştur. Çalışmanın regresyon analizleri sonucunda, gelir düzeyi, algılanan sosyal destek, iyimser/sosyal destek arama başa çıkma yolu, çaresiz başa çıkma yolu ve strese bağlı gelişim değişkenleri depresyonun yordayıcılan olarak bulunurken, medeni durum, algılanan sosyal destek, iyimser/sosyal destek arama başa çıkma yolu ve çaresiz başa çıkma yolu umutsuzluğun yordayıcılan olarak bulunmuşlardır. Çalışmanın sonuçları, tartışma bölümünde flgüi literatür ışığında tartışılmış, çalışmanın kısıtlılıkları, klinik göstergeleri ve gelecek araştırmalar için öneriler sunulmuştur.