Bebek ölümü sonrası anne baba yas tepkileri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2003

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: Şehnaz Yıldırım

Danışman: HÜROL FIŞILOĞLU

Özet:

Bu çalışmada bebeğini kaybeden anne babaların, çift olarak kendi aralarındaki yas tepkileri farkına bakılması amaçlanmıştır. Bu çalışmada ayrıca, bazı demografik değişkenlerin bebek ölümü sonrası anne baba yas tepkileri ile ilişkilerinin belirlenmesi de amaçlanmıştır. Anne babaların yaşı, cinsiyeti, eğitim durumu, yaşayan çocuğunun olup olmaması, ölen bebeğin yaşı ve cinsiyeti çalışmaya katılan demografik değişkenlerdir. Çalışmanın örneklemini son iki yıl içerisinde bebeğini kaybeden 55 anne baba çifti oluşturmaktadır. Araştırmada anne babaların yas tepkilerini ölçmek için Hogan Yas Tepkileri Tarama Listesi kullanılmış ve öncelikle ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. Çalışmanın örneklemini oluşturmak için, araştırmacı tarafından Ankara Belediye ve Hastanelerindeki ölüm kayıtları vi incelenmiştir. Çalışmanın hipotezlerini test etmek için bağımlı gruplar için ttesti, aşamalı regresyon analizleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre bebeğini kaybeden anne ve babaların yas tepkileri olarak ele alınan umutsuzluk, panik davranış, suçlama/kızgınlık, kopma ve dağınıklık puanlarında anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir. Buna göre bebek ölümü sonrası anneler babalardan daha fazla yas tepkisi göstermektedir. Çiftlerin kişisel gelişim puanları arasında ise anlamlı bir fark bulunmamıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre anne olmak ve erkek bebeğini kaybetmek bebek ölümü sonrası anne babaların yas tepkileri düzeyinin yüksekliğini yordamaktadır. Demografik değişkenlerden anne babaların yaş ve eğitim düzeyi, bebeğin yaşı ve yaşayan çocuğunun olup olmaması ile anne baba yas tepkileri arasında anlamlı ilişkiler bulunamamıştır. Ölen bebeğin daha küçük yaşta olması ve anne babaların yaşayan başka çocuğunun olması, bebek ölümü sonrası anne babaların kişisel gelişim düzeyinin yüksekliğini yordamaktadır. Araştırma bulguları ilgili literatür parelelinde tartışılmıştır.