Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2002
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: Çağla Caner
Danışman: ÖMÜR BAKIRER
Özet:Anadolu'da, Anadolu Selçuklu döneminde inşa edilmiş olan anıtsal yapılarının cepheleri; biçimleri, artikülasyonları, kompozisyonlarıyla ayırt edilebilir özellikler gösterirler. Her ne kadar, hiçbir iki cephe kendisini oluşturan elemanlarıyla ve cephe kompozisyonundaki artikülasyonuyla aynı görünmese de, dikkat çekici derecede benzerlikler sergilerler. Cephe kompozisyonlarının genel formulasyonunda, girişler bir başka isimlendirmeyle portaller (taçkapı); yalnızca kendi elemanlarıyla değil, aynı zamanda üzerinde bulundukları cephenin birincil elemanı, vurgulayıcı bileşeni olarak da Anadolu Selçuklu cephe kavramını yansıtmaları bakımından ilgi çekicidirler. Bu çalışma Anadolu Selçuklu cephelerini mimariyle ilişikilendirerek analitik bir araştırma önermeyi hedeflemektedir. Böylelikle hem temel çeşitlilikler hem de bununla ilişkili olası alt çeşitliliklere yoğunlaşacaktır. Bu bağlamdaportaller yerleşimlerine, ait oldukları yapıların dolaşım sistemi ve plan şemalarıyla ilişkilerine, kendilerinin ve üzerinde bulundukları cephenin ardındaki mekanlara ve cephe kompozisyonuyla bağdaşma ve birleşmelerine göre değerlendirileceklerdir. Bununla beraber bu çalışma, Anadolu Selçuklu portallerini yalnızca cephe kompozisyonunun vurgulayıcı elemanı alarak temel sınıflandırmalara koymayı değil, aynı zamanda portallerin kendi bileşenleriyle - malzemesi, çerçevenin formu ve kademelenmesi, kavsara, mihrabiyeler, kemerler, inşa kitabeleri ve diğer ilgili detaylar - sergilediği çeşitliliklerle olası sınıflandırmaları ortaya çıkarmayı ve portal kompozisyonlarındaki gelişmelerin cephe kompozisyonlarındaki gelişmelerle paralelliğini araştırmayı ve değerlendirmeyi hedeflemektedir.