Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2002
Öğrenci: BANU ÇETİN KOCAKAYA
Danışman: SÜLEYMAN GÜRDAL TUNCEL
Özet:Sahra çölü tozunun Akdeniz'de ekolojiye etkisi literatürde geniş bir şekilde tartışılmıştır. Ancak bu alandaki birçok çalışmada, aerosol filtrelerinde toplanan tozun Sahra Çölü kaynaklı olduğu farz edilmiştir. Bu tahmin Sahra tozu olayları sırasında doğru olsa da, Doğu Akdeniz bölgesinin kıraç kesimlerinde meydana gelen yerel tozlar da atmosferde yılın bir çok zamanlarında temel toprak unsuru olabilir. Bu çalismada, Antalya istasyonunda 1992-1993 ve 1998 yıllarında toplanan aerosol örneklerinin elemental ve iyon konsantrasyonları, aerosollerin kaynak bölgelerini ve Doğu Akdeniz bölgesinde Sahra Çölü tozunun yerel toprak olaylarından ayrılması için kullanılan muhtemel belirleyici elementlerini bulmak için irdelendi. Toplanan ve ölçülen örnekler istatiksel olarak 41 element ve iyonlar için değerlendirildi. Elemental belirleyicilere ek olarak, çözünür ve çözünmeyen fosfor oranı da muhtemel belirleyici olarak incelendi. Kuzey Afrika'da bulunan ve Doğu Akdeniz'i etkileyen olası kaynak bölgeleri trajektori istatistiği kullanılarak çıkarıldı. Böyle çalışmalarda kullanılan geri trajektoriler üç boyutlu isentropik model kullanarak hesaplandı.Sahra Çölü tozu olayının aylık dağılımı, toz olayının genellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında olduğunu ve kış aylarında sık yağan yağmurların toz partiküllerini temizlemesinden dolayı daha seyrek gerçekleştiğini göstermiştir. Geri trajektori analizi, zenginleştirme faktörü hesaplamaları ve birçok istatiksel teknik sonucunda Cr, Ni, Ca, Mg, Cs, K, Co, Rb and Nd elementleri, Doğu Akdeniz atmosferinde Sahra Çölü tozunu yerel topraklardan ayırmak için muhtemel belirleyici olarak bulunmuştur.