Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yerel Yönetimler Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Gökçe Şenoğlu
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Betül Hande Gürsoy Haksevenler
Eş Danışman: Yelda Erden Topal
Özet:
Küresel iklim değişikliği her geçen gün artan bir ivmeyle
ekosistemi tehdit etmektedir. Bu olumsuzlukların önemli bir sebebi artan
sanayileşme ve kentleşmeyle ortaya çıkan enerji talebinin fosil kaynaklardan
karşılanmasıdır. İklim değişikliğiyle mücadele, yenilenebilir enerji
kaynaklarının kullanımını gündeme getirmektedir. Bu sebeple, bu tez
çalışmasında, İstanbul’un enerji ihtiyacı hangi kaynaklardan karşılanmaktadır;
İstanbul’un enerji ihtiyacının karşılanmasında yenilenebilir enerjinin payı ve
potansiyeli nedir; yenilenebilir enerji payını artırmak için neler yapılmalıdır
sorularına cevap aranmıştır. Kentler iklim değişikliğinin hem sebebi hem de
mağduru konumundadır. İstanbul da iklim değişikliği kaynaklı sorunlarla yüz
yüze gelmektedir. Enerji ithal eden bir kent görünümünde olan İstanbul, mevcut
durumda yenilenebilir kaynaklardan yeterli oranda faydalanamamaktadır.
Literatürde, İstanbul’un enerji tedarik yöntemlerinde yenilenebilirin payını
artırmak için politika önerileri geliştiren çalışmalara rastlanmaması
çalışmanın motivasyon kaynakları arasında yer almıştır. Yapılan ulusal ve yerel
mevcut durum analizine göre potansiyel ile mevcut durum arasında çok büyük bir
fark olduğu gözlenmiştir. İstanbul’un mevcut enerji tedarikinde yenilenebilir
enerjinin payının %0,2 olduğu tespit edilmektedir. Bu payın artırılması için
politika önerileri geliştirmek amacıyla kamu (belediye) ve özel sektör
temsilcilerinden oluşan katılımcılarla yüzyüze mülakata dayanan bir veri
toplama yöntemi benimsenmiştir. Mülakatlar ve literatür taramaları ışığında
İstanbul’da yenilenebilir kaynaklı enerji kaynaklarının enerji tedarikindeki
payının artırılması için şehrin ihtiyaçlarını önceleyen düzenlemeler ve
planların hayata geçirilmesinin öncelikli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ulusal
enerji politikalarıyla uyumlu eylem planları ve merkezi yönetimle yerel
yönetimlerin koordinasyon içerisinde çalışması için gerekli ortamı yaratacak
yasal düzenlemelerin yapılmasının son derece önemli olduğu görülmüştür. Veriye
ulaşmaktaki zorluk hem sektör temsilcilerinin beyanları hem de tez çalışması
sürecinde gerçekleştirilen araştırmalarda öne çıkmıştır. İstanbul’un
yenilenebilir enerji potansiyelinin güncel olarak ölçülüp, kamuoyuyla
paylaşılmasının Türkiye’de yenilenebilir enerji sektörünün gelişmesine katkı
sunacağı değerlendirilmiştir. Şehirdeki altyapı ve elektrik şebeke sistemininin
de yeni teknolojileri ve kaynakları destekleyecek şekilde geliştirilmesi
gerektiği tespiti yapılmıştır.