YEREL YÖNETİCİLERİN VE İŞ İNSANLARININ GÖZÜNDEN İSTANBUL’DA ENERJİ TEDARİKİ VE YENİLENEBİLİR ENERJİ: OLANAKLAR VE KISITLAR


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yerel Yönetimler Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gökçe Şenoğlu

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Betül Hande Gürsoy Haksevenler

Eş Danışman: Yelda Erden Topal

Özet:

Küresel iklim değişikliği her geçen gün artan bir ivmeyle ekosistemi tehdit etmektedir. Bu olumsuzlukların önemli bir sebebi artan sanayileşme ve kentleşmeyle ortaya çıkan enerji talebinin fosil kaynaklardan karşılanmasıdır. İklim değişikliğiyle mücadele, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını gündeme getirmektedir. Bu sebeple, bu tez çalışmasında, İstanbul’un enerji ihtiyacı hangi kaynaklardan karşılanmaktadır; İstanbul’un enerji ihtiyacının karşılanmasında yenilenebilir enerjinin payı ve potansiyeli nedir; yenilenebilir enerji payını artırmak için neler yapılmalıdır sorularına cevap aranmıştır. Kentler iklim değişikliğinin hem sebebi hem de mağduru konumundadır. İstanbul da iklim değişikliği kaynaklı sorunlarla yüz yüze gelmektedir. Enerji ithal eden bir kent görünümünde olan İstanbul, mevcut durumda yenilenebilir kaynaklardan yeterli oranda faydalanamamaktadır. Literatürde, İstanbul’un enerji tedarik yöntemlerinde yenilenebilirin payını artırmak için politika önerileri geliştiren çalışmalara rastlanmaması çalışmanın motivasyon kaynakları arasında yer almıştır. Yapılan ulusal ve yerel mevcut durum analizine göre potansiyel ile mevcut durum arasında çok büyük bir fark olduğu gözlenmiştir. İstanbul’un mevcut enerji tedarikinde yenilenebilir enerjinin payının %0,2 olduğu tespit edilmektedir. Bu payın artırılması için politika önerileri geliştirmek amacıyla kamu (belediye) ve özel sektör temsilcilerinden oluşan katılımcılarla yüzyüze mülakata dayanan bir veri toplama yöntemi benimsenmiştir. Mülakatlar ve literatür taramaları ışığında İstanbul’da yenilenebilir kaynaklı enerji kaynaklarının enerji tedarikindeki payının artırılması için şehrin ihtiyaçlarını önceleyen düzenlemeler ve planların hayata geçirilmesinin öncelikli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ulusal enerji politikalarıyla uyumlu eylem planları ve merkezi yönetimle yerel yönetimlerin koordinasyon içerisinde çalışması için gerekli ortamı yaratacak yasal düzenlemelerin yapılmasının son derece önemli olduğu görülmüştür. Veriye ulaşmaktaki zorluk hem sektör temsilcilerinin beyanları hem de tez çalışması sürecinde gerçekleştirilen araştırmalarda öne çıkmıştır. İstanbul’un yenilenebilir enerji potansiyelinin güncel olarak ölçülüp, kamuoyuyla paylaşılmasının Türkiye’de yenilenebilir enerji sektörünün gelişmesine katkı sunacağı değerlendirilmiştir. Şehirdeki altyapı ve elektrik şebeke sistemininin de yeni teknolojileri ve kaynakları destekleyecek şekilde geliştirilmesi gerektiği tespiti yapılmıştır.