Avrupa Birliği vatandaşlığı örneğinde ulus-ötesi olma imkanları

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2003

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: Özgür Ay

Danışman: KÜRŞAD ERTUĞRUL

Özet:

Emek piyasalarının uluslararası hale gelişi, çok-katmanlı idari sistemlerin ortaya çıkışı ve insan hakları üzerine küresel bir söylem oluşması gibi son dönemdeki gelişmeler, vatandaşlık pratiklerini etkilerken, geleneksel vatandaşlık tanımlarını da tartışılır hale getirmektedir. Geleneksel vatandaşlık teorileri, çoğunlukla, vatandaşlık, milliyet ve ulus-devlet kavramları arasında yakın bir ilişki olduğu varsayımından yola çıkarken, ekonomik, politik, sosyal ve hukuki pratikler vatandaşlık kavramını yeniden inşa etmektedirler. Resmi olarak 1993 yılında ortaya çıkartılan Avrupa Birliği vatandaşlığı da bu şartlar içerisinde kendi doğası üzerine bir tartışma yaratmıştır. Dinamik ve muğlak yapısının bir yansıması olarak, AB vatandaşlığı, ulus-ötesi ve ulusal uçlar arasında değerlendirilebilecek çeşitli yorumlara sahiptir. Yapılan yorumlar çerçevesinde, bu tez, Avrupa Birliği vatandaşlığı örneğinde ulus-ötesi imkanlara bir kavrayış sağlamayı amaçlamaktadır. Bu anlamda, AB vatandaşlığının analizi iki önemli teorik zemine dayanmaktadır: Günümüz vatandaşlık tartışmaları ve Avrupa entegrasyon teorileri. AB vatandaşlığının sahip olduğu ulus-ötesi imkan ve ihtimaller üzerine değerlendirme v yapabilmek amacıyla, bu teorik yapılar eleştirel bir analiz içerisinde birleştirilmeye çalışılmıştır. AB vatandaşlığı örneğinin incelenmesinde de, temel olarak, Avrupa Birliği kurumlarının resmi dokümanlarına dayanan bir toplumsal-tarihsel analiz yapılmıştır. Bu çalışma ışığında, AB vatandaşlığı, belirlenmiş temalar çerçevesinde eleştirel olarak incelenmiştir. Bu tez, temel olarak, dinamik ve evrilen bir doğaya sahip olan AB vatandaşlığının, gelişim süreci içerisinde, birbirleriyle çelişen unsurlar ortaya çıkardığını iddia etmektedir. Bu durum aynı zamanda, AB vatandaşlığı içerisinde ulus-ötesi imkanlar barındığını da göstermektedir.