Doğu Anadoludaki̇ bi̇r maden sahasının hi̇drojeoloji̇k karakteri̇zasyonu


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Öğrenci: Doğukan Tayyar

Danışman: HASAN YAZICIGİL

Özet:

Bir maden sahasındaki su taşıyan kayaçların hidrojeolojik özelliklerinin karakterizasyonu, güvenli çalışma koşulları sağlamak üzere yeraltı suyu akışını kontrol etmek için önemlidir. Bu çalışma, doğu Anadolu’daki aktif maden sahasındaki yeraltı suyu akışını karakterize etmeyi amaçlamaktadır. Bazı kritik kesitler boyunca yeraltı suyu akışını ve sınır koşullarını belirlemek için çevreleyen karbonat kayaçlarında büyük çaplı pompa kuyuları açılmıştır. Metasedimentlerin hidrolik testi için maden sahasında büyük çaplı kuyular da açılmıştır Her bir kuyuda sabit debili pompa testleri ve yeraltı suyu seviyelerinin izlenmesi gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, maden sahasında on iki adet elmas karotlu sondaj yapılmış ve yeraltı suyu basınçlarının izlenmesi için farklı derinliklerde toplam 33 adet titreşimli tel piyezometre yerleştirilmiştir. Farklı derinliklerde, diyorit ve metasediment birimlerinin lokal hidrolik iletkenliğini belirlemek için bu kuyularda paker testleri uygulanmıştır. Bu testlerden elde edilen sonuçlar yeraltı suyu akışını karakterize eden hidrojeolojik kavramsal model geliştirmek için kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, maden alanı yakın civarındaki karbonatlı birim, Uzundere-Zangardere bölgesindeki diyorit intirüzyonu nedeni ile önemli miktarda yeraltı suyu içermemekte olup, metasedimanlar ve diyorit düşük geçirimliliğe ve heterojen ortama sahiptir. Ayrıca, metasedimanlar ve diyoritte açılan hemen hemen tüm piyezometrelerde düşey yönlü derinlikle artan hidrolik gradyan gözlenmiştir. Kararlı izotop analizi, metasedimanlar-diyoritin yerel yağıştan beslendiğini göstermiştir.