Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: HATİCE KÜBRA ATA ARSLAN
Danışman: Fatma Cânâ Bilsel
Özet:
Ortak hafıza
sadece bireylere değil, kitlelere de sosyal varlıklarını sürdürmede yardımcı
olur. Geçmişe ait anıların paylaşımı için bu anıların biriktirildiği ortak bir
alana ihtiyaç vardır; bu da kolektif bellektir. Mimarlık kolektif belleğin yapılı
çevreyle olan etkileşimiyle ilgilenir. Toplumsal hafıza, fiziksel çevreyle,
dolayısıyla da mimari ile doğrudan ilişkilidir. Bir şehrin mimarisi, kent
mekânları ile sosyal etkileşimler vasıtasıyla toplumsal hafızanın parçasıdır. Kolektif
bellek ile yerin belleği birbirine bağlıdır. Bununla birlikte, mimarlık, yerin kimliğini
ve toplumsal hafızayı yeniden şekillendirmek için siyasi bir araç olabilir.
Hergelen
Meydanı Ankara’nın Ulus semtinde bulunan ve Cumhuriyet dönemine ait mekânlar ve
yapıların bulunduğu değerli bir meydandır. Kısa süre önce meydanın yenileme
çalışmaları kapsamında, bu alanda Melike Hatun Camii inşa edilmiştir. Bu tez
camiin kentsel bağlamdaki yerine göre mimari özellikleri ile inşa edildiği kent
mekânının kimliğini ve hafızasını nasıl değiştirdiğini incelemektedir. Siyasi erk
kentsel mekânda kendini mimarinin temsil ettikleri ile ifade eder. Yerin
kimliğini değiştiren bu tür mimari müdahaleler, söz konusu mekânın kentlilerin
toplumsal hafızasındaki anlamını değiştirir.
Anahtar Kelimeler: Mekânsal Hafıza, Kolektif Bellek, Siyasi Mekansallaşma,
Yerin Kimliği, Cami Mimarisi, Ankara