Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: NİLSU TOSUN BORHAN
Danışman: Başak Şahin Acar
Özet:
Ebeveyn-çocuk anı konuşmaları ve oyun etkileşimleri, çocuğun dil, duygusal, sosyal ve bilişsel gelişimi ile ilgili gelişimsel kilometre taşları için temel olarak hizmet eder. Hem ebeveyn cinsiyeti hem de çocuk cinsiyeti, ebeveyn-çocuk arasındaki anı konuşmaları ve oyun dinamiklerinin duygusal bileşeniyle yakından ilişkilidir. Mevcut çalışma, ebeveynler ve çocuklar arasındaki üçlü oyunun, birlikte deneyimledikleri duygu yüklü geçmiş olaylarla ilgili yapılan üçlü anı konuşmalarıyla nasıl ilişkili olabileceğini araştırmıştır. Ebeveyn cinsiyeti, çocuk cinsiyeti ve ebeveynin cinsiyet ideolojisinin potansiyel olarak bu ilişkiyi nasıl etkileyebileceği de incelenmiştir. Çalışma için 109 aile (327 katılımcı) seçilmiştir. Demografik bilgi formu ve Sosyal Roller Anketi (SRA) uygulanmıştır. Ailelere, Lozan Üçlü Oyunu (LÜO) adlı üçlü bir oyun görevi ve yakın geçmişte yaşanan ortak bir olayı tartıştıkları bir anı konuşma görevi verilmiştir. Oyun görevi için, Aile Birliği Değerlendirme Ölçekleri (ABDÖ), anı görevi için, toplam kelime, toplam ve benzersiz duygu kelimesi ve konuşma sırası birçok kodlayıcı tarafından kodlanmıştır. Daha sonra, veriler bir dizi bağımsız t-testi, 2 X 2 karma desenli ANOVA'lar ve hiyerarşik regresyon analizleri ile analiz edilmiştir. Bulgular, her iki bağlamda da önemli cinsiyet farklılıkları göstermiştir, ancak cinsiyet ideolojisinin etkisine dair bir kanıt bulunamamıştır. Sonuçlar, ağırlıklı olarak Türkiye'nin, beklenen toplumsal cinsiyet rolleri ve kalıpyargılarla uyumlu, topluma iyi uyum sağlamış çocuklar yetiştirmeye teşvik eden kültürel bağlamında açıklanmış ve tartışılmıştır.