Instructors' gaze distribution in higher education classrooms: A multi case study


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: YELİZ TUNGA

Danışman: Göknur Kaplan

Özet:

Bu çalışma, yükseköğretim sınıf ortamlarında öğretim üyelerinin bakış dağılımını araştırmayı ve bu dağılıma öğrencilerin oturma yerleri ve katılım düzeylerinin etkisini araştırmayı amaçlamaktadır. Bunun yanı sıra bu çalışma, öğretim üyelerinin bakış dağılımı görselleştirmelerini gördükten sonra bakış dağılımı performanslarının zaman içinde değişip değişmediğini araştırmaktadır. Çalışma bir çoklu durum araştırması olup, birbirinden farklı özelliklere sahip üç farklı yükseköğretim sınıfını içermektedir. Çalışmaya Fen Edebiyat Fakültesi ve Eğitim Fakültesi'nden üç öğretim üyesi gönüllü olarak katılmıştır. Veriler, bu üç öğretim üyesinin derslerinden dört ardışık hafta boyunca toplanmıştır. Veri toplama süreci boyunca öğretim üyeleri ders esnasında mobil göz takip cihazı takarak ders anlatmışlardır. Sonuçlar, tüm durumlarda farklı düzeylerde eşitsiz dikkat dağılımı olduğunu ortaya koymuştur. Yalnızca durumların birinde öğretim üyesinin göz dağılımının iyileştiği gözlemlenmiş ve bu durumun potansiyel nedenleri sınıf ve öğretim üyesinin özellikleriyle ilişkilendirilerek tartışılmıştır. Öğrencilerin oturma tercihlerinin, özellikle daha büyük sınıflarda, öğretim üyesinin dikkat dağılımını önemli ölçüde etkilediği görülmüştür. Daha açıklayıcı olmak gerekirse, ön sıralarda oturan öğrenciler, öğretim üyesinden belirgin bir şekilde daha fazla bakış süresi almaktadır. Ayrıca, sınıf içi katılım düzeyinin dört hafta boyunca hem durumlar arasında hem de haftalar içinde değiştiği gözlemlenmiştir. Bu değişikliklere rağmen, öğrenci katılımının tüm durumlarda sınırlı kaldığı ve çoğunlukla öğretim üyeleri tarafından başlatıldığı görülmüştür. Son olarak, öğretim üyelerinin sınıfta derse en sık katılan öğrencilere anlamlı ölçüde daha fazla bakış yönlendirmediği görülmüştür.