Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Yabancı Diller Eğitimi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: CEREN YAĞMUR ÖZTÜRK
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Çiler Hatipoğlu
Özet:Bu çalışma İngilizce öğretmen adaylarının fonolojik çeşitliliği nasıl algıladıklarını ve İngilizcenin yerel ve uluslararası aksanlarını kibarlık, eğitim düzeyi, dil yeterliliği, zenginlik (maddi), anlaşılabilirlik, konuşmacının yerli-yabancı statüsü ve çekicilik özelliklerine göre nasıl değerlendirdiklerini incelemiştir. Konuyu, sosyodilbilim ve dilin sosyal psikolojisiyle kesişen bir mercekten inceleyerek, Örtük Eşleştirme Tekniğinden (ÖET) türeyen Sözel Eşleştirme Tekniğini (SET) Türkiye'de ana dili Türkçe olan İngilizce öğretmenleriyle kullanmış bilinen ilk araştırma olmasının yanı sıra, mevcut dil tutum literatürüne yeni bir bağlam kazandırmaktadır. Ek olarak, bu çalışma dünya literatürüne, özellikle dil tutum araştırmalarına, verilerin analizi için yeni bir istatistiksel bakış açısı da katmaktadır. İki farklı çalışmaya anadili Türkçe olan toplam 109 İngilizce öğretmen adayı katılmıştır. Veriler Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), Kuzey Kıbrıs ve Ankara Kampüslerinden toplanmıştır. İlk çalışmada, veriler nicel olarak analiz edilirken, ikinci çalışmada nitel analize başvurulmuştur. Sonuçlar, katılımcıların Model Amerikan İngilizcesi (MAI) aksanıyla konuşmaya yönelik güçlü bir tercihte bulunurken, İngilizcenin yerel olmayan aksanlarını olumsuz olarak değerlendirdiklerini göstermiştir. Bulgular Model Amerikan İngilizcesi aksanının statü değişkeni altında, Model İngiliz İngilizcesi (MII) aksanının ise dayanışma değişkeni altında gruplandırıldığını ortaya koymuştur. Çeşitli dilbilim derslerine maruz kalmanın İngilizcenin uluslararası aksanlarının çoğu zaman olumsuz değerlendirilmesine neden olduğu görülmüştür. Katılımcıların Türk aksanlı İngilizceye karşı önyargılı ve olumsuz tanımlamalarda bulunduğu saptanmıştır. Buna ek olarak, İngilizce öğretmen adayları, sınıf ortamında kendi öğrencilerinin İngilizce telaffuzuna önem vermenin yanı sıra, ana dili İngilizce olan bireyler gibi fonolojik üretimde bulunabilmeyi İngilizcedeki ileri seviye ve yetkin konuşmacıların bir özelliği olarak gördüklerini bildirmişlerdir. Bu çalışma, anadili Türkçe olan ve ODTÜ İngilizce öğretmenliği programında okuyan Türk öğretmen adaylarının İngilizcenin uluslararası aksanlarına karşı olumsuz bir önyargı beslediğinin bilinen ilk kanıtı olarak sunulmaktadır. Çalışmanın sonuç ve önerileri tartışılmıştır.