Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Öğrenci: Duygu Çelik
Eş Danışman: ÖMER KAĞAN PARMAKSIZ, HASAN CÖMERT
Özet:Bu çalışmada 2004-2018 yılları arasında Türkiye’deki gelir grupları arasındaki enflasyon farklılıkları ve gelir gruplarına özgü enflasyonların belirleyicileri analiz edilmektedir. Gelir gruplarına özgü enflasyonların hesaplanmasında Hanehalkı Bütçe Anketi’nden elde edilen mikro-veri ve tüketici fiyat verisi kullanılmıştır. Bu çalışma gelir grupları arasındaki enflasyon farklılıklarının zaman içerisinde değiştiğini ortaya koymaktadır. Özellikle gıda fiyatlarının artış gösterdiği küresel finansal kriz döneminde düşük gelir grupları daha yüksek enflasyonla karşı karşıya kalmıştır. Son yıllardaki döviz kuru şokları, yüksek gelir gruplarının daha yüksek enflasyonlar karşılaşmasına neden olmuştur. Uzun vadede yüksek gelir grupları, düşük gelir grubuna göre 0.25 puan daha fazla enflasyon oranlarına sahiptir. Düşük gelir grubuna özgü enflasyona en büyük katkıyı sağlayan harcama kalemleri gıda ve alkolsüz içecekler ile konut harcamalarıdır. Buna karşılık ulaşım, kafeler, restoranlar ve oteller, çeşitli mal ve hizmetler gibi harcama kalemleri ise yüksek gelir grubu enflasyonunu artıran kalemlerdir. Bu analizlerin yanısıra, bu çalışma gelir gruplarına özgü enflasyonun belirleyicilerini de araştırmaktadır. Bu amaçla Vektör Otoregresyon modeli kullanılmaktadır. Bulgularımız, döviz kuru değişimlerinin hem düşük hem de yüksek gelir gruplarına özgü enflasyonun üzerindeki önemli bir etkisi olduğunu göstermektedir. Ayrıca dünya enerji enflasyonunun ise yalnızca yüksek gelir grubu enflasyonu üzerinde etkisi vardır. Ancak, döviz kuru etkisinin büyüklüğü bu gruplar arasında farklılık göstermektedir; yüksek gelir grubu enflasyonu, döviz kuru değişikliklerine düşük gelir grubu enflasyonuna göre daha duyarlıdır.