Kentsel Miras Alanlarında Anı Bağlantılı Yer Oluşturma: İstiklal (Yahudi) Mahallesi, Ankara


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: EDA VARDAR

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Özgün Özçakır

Eş Danışman: Ayşe Güliz Bilgin Altınöz

Özet:

İnsanların mekandaki deneyimleriyle oluşan anılar, yapılı çevrenin insanlarla nasıl ilişkilendiğine dair fikirler sunar. Bu anılar, kentsel miras alanlarındaki fiziksel çevreye insanlar tarafından atfedilen anlamlar ve kullanımlarla zaman içinde yeniden şekillenir. Hem fiziksel hem de sosyal düzeydeki değişimler; bu ilişkilerin günümüz perspektifi üzerinden yeniden anlaşılmasını, ele alınmasını ve değerlendirilmesini gerektirmektedir. Bu doğrultuda tez, kentsel miras alanlarındaki gelişen ilişkileri anlamak için anı ve anı mekanlarını yer oluşturma yaklaşımıyla bağlantılı olarak ele almayı amaçlamaktadır. 

Çalışma alanı olarak seçilen Ankara İstiklal (Yahudi) Mahallesi; zaman içerisinde çeşitli toplulukların, kültürel çerçevelerin, sosyal geçmişlerin ve anı pratiklerinin etkisi ile oluşan anlam katmanlarını içermektedir. Zaman içinde meydana gelen sosyal ve fiziksel dönüşümler, yapılı çevrede fiziksel bozulma süreçlerine yol açmış ve bu süreçler kullanımda azalmaya neden olmuştur. İstiklal (Yahudi) Mahallesi’nde insan, mekân ve anı arasındaki ilişkinin değişimi, meydana gelen tüm bu fiziksel ve sosyal değişimlerin bir yansımasıdır. 

Bu bağlamda, tez öncelikle kentsel miras alanlarında anı ve yer oluşturma kavramlarının yansımalarına ve tartışmalarına odaklanmaktadır. Ardından, İstiklal (Yahudi) Mahallesi’nin geçmişten günümüze fiziksel ve sosyal dönüşümünü anlama süreci; literatür taraması, arşiv araştırması ve çalışma alanında gerçekleştirilen gözlemleri ve görüşmeleri içeren alan çalışmasını kapsamaktadır. Sonuç olarak, İstiklal (Yahudi) Mahallesi’nin koruma sürecinin bir parçası olarak geliştirilen politikalar, stratejiler ve eylemler, anı bağlantılı yer oluşturma yaklaşımıyla ele alınmaktadır.