Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: ZEYNEP ECE ŞAHİN
Danışman: Ayşen Savaş Sargın
Özet:Tarih boyunca, mimari ve insan bedeni her zaman yakın temas halinde olmuş, birbirini etkilemiş, şekillendirmiş ve çok çeşitli yollarla değiştirmiştir. İnsan bedeninin mimari pratikte ve teoride bir referans ve ilham kaynağı olarak kullanılması gibi, beden de mimari terimlerle incelenmiş, temsil edilmiş ve iletilmiştir. Bu bağlamda, mimari disiplinde klişeleşmiş beden temelli analojilerin ötesine geçen bu çalışma, mimarlık ile insan bedeni arasındaki ilişkilerin karşılıklılığına dikkat çekerek ve kavramsaldan pratiğe geniş bir yelpazede değişen bu ilişkileri, "anatomik sergileme" kavramı özelinde inceler. Bu spesifik konu hakkında kapsamlı bir anlayış sağlamak amacıyla anatomik sergi alanları; anatomik nesnelerin görselleştirme ve temsil yöntemleri ve insan bedeninin anatomik yapısı detaylı bir şekilde analiz edilmiştir. Michel Foucault’nun ortaya koyduğu “tıbbi bakış” hem tıbbi hem de mekânsal niteliğe sahip bir algı modeli sunması ve “görmek ve bilmek” arasındaki güçlü bağlantıyı vurgulaması açısından bu çalışma için önem taşır. Bu kavram göz önünde bulundurularak, anatomi müzeleri ve anatomi tiyatrolarının ortaya çıkış ve gelişme süreçleri ve bunların daha genel bir çerçevede müze ve tiyatro mimarisiyle kurdukları ilişkiler ve bu alanlara katkıları incelenir. Bu viii araştırmanın ardından uyum, mekan, şeffaflık, kesme ve parçalama kavramları üzerinden mimarlık ve beden arasında çeşitli ilişkiler kurulur. Görünüşte basit, ancak doğası gereği karmaşık olan bu kavramlar, görünür-görünmez; şeffaflık-opaklık; parça-bütün ve iç-dış gibi ikili karşıtlıklarla birlikte tartışılır ve anatomi müzesinin mekanı; insan bedeninin mekanı; daha geniş kapsamda mimari ve teori ve pratik başta olmak üzere farklı ölçeklerde ve bağlamlarda incelenir. “Parçalar” teması içinde “parçalama ve birleştirme/hatırlama” anatomi müzesi mekânında meydana gelen ufuk açıcı bir olgu olarak tanımlanır ve incelenir. Anatomi sergilerinde yaygın olarak kullanılan “parçalar halinde sergileme” fikri, mimarlığın sergilenmesi için yeni ve ilham verici bir yöntem olarak sunulur. Rem Koolhaas’ın 14. Venedik Mimarlık Bienali için küratörlüğünü yaptığı Elements of Architecture sergisi bu bağlamda incelenir.