Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kentsel Politika Planlaması Ve Yerel Yönetimler Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: SELEN TUĞRUL
Danışman: Ayşe Güliz Bilgin Altinöz
Özet:
Miras alanları, insan ve insan dışı etkilerle şekillenen, zamanın etkisine açık; kültürel, ekonomik ve politik güçler arasında sürekli müzakereye tabi dinamik çevrelerdir. Bu karmaşıklık, çok katmanlı ve çok kültürlü kentsel bağlamlarda daha da yoğunlaşır. Farklı yorumlar, paydaşların konumları ve zamansal dinamikler, koruma müdahalelerini daha da karmaşık hale getirir. Zengin ve kesintisiz bir kentsel geçmişe sahip olan Antakya, bu tür bir ortamın örneğini oluşturur. Zaman içerisinde Antakya’nın çeşitli miras değerleri parçalı müdahalelere maruz kalmış; bu müdahaleler, farklı sosyo-kültürel geçmişlere, mekânsal aidiyetlere ve güç ilişkilerine sahip aktörlerin çelişen değer, beklenti ve çıkarlarını yansıtmıştır. Bu zorluklar, Şubat 2023’te yaşanan yıkıcı depremler sonrasında daha da artmış; yerel halk ile mekân arasındaki ilişki radikal biçimde değişmiş, mevcut değer sistemleri sarsılmış ve miras yönetişim ağları yeniden şekillenmiştir. Bu bağlamda Antakya, miras koruma müdahalelerinin başarı ve başarısızlık mekanizmalarını incelemek için hızlandırılmış bir kentsel laboratuvar haline gelmiştir. Afet sonrası, farklı aktörlerin değişen koşullara yanıt olarak pozisyonlarını yeniden belirlemeleri ve ağlarını harekete geçirmeleri sürecini eleştirel biçimde incelemek için bir fırsat sunmaktadır. Bu araştırma, koruma müdahalelerinin insan, mekân, nesne ve uygulamalar arasındaki karmaşık etkileşimlerle şekillendiğini; kaynakların harekete geçirilmesinin ise aktörlerin değerleri, kapasiteleri ve ilişkisel dinamiklerinden derin şekilde etkilendiğini savunmaktadır. Bu çalışma, bütüncül bir koruma yaklaşımının eksikliğine neden olan değer çatışmaları, aktör kapasitesinin yetersizliği ve dışsal faktörlerin etkisi gibi ölçülebilir nedenleri ortaya koyarak, daha kapsayıcı ve bütüncül kültürel miras politikalarının ve yaklaşımlarının geliştirilmesine katkı sağlamayı hedeflemektedir. Çalışma, çok katmanlı ve çok kültürlü miras alanlarının karmaşıklığına daha etkili yanıt verebilecek müdahale biçimlerine dair kavrayış geliştirmeyi amaçlamaktadır.