Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yargıtay Dergisi, cilt.51, sa.2, ss.421-470, 2025 (TRDizin)
İşbu makale, iç hukukta detaylı şekilde düzenlenen zamanaşımı müessesesinin uluslararası hukuktaki yerini araştırmak amacıyla yazılan Zamanaşımı Kavramı ve Uluslararası Hukuktaki Yeri isimli yüksek lisans tezinden derlenmiştir. Uluslararası hukuk genç ve dinamik bir disiplin olarak iç hukuktaki uygulamalardan yararlanmaktadır. Bu uygulamalardan birisi de zamanaşımıdır. Çalışmamızda, literatür taraması yapılarak öncelikle zamanaşımının iç hukuktaki yeri, ardından uluslararası hukuktaki kullanım şekli incelenmiştir. Bu incelemede birçok uluslararası yargı kararı kıyaslanarak zamanaşımı müessesesi ile benzer etkilere sahip zımni tanıma, vazgeçme ve protesto işlemleri irdelenmiştir. Bu irdeleme ile hiyerarşik sistemdeki iç hukuk ile anarşik sistemdeki uluslararası hukuk, zamanaşımı müessesesinin uygulanması üzerinden karşılaştırılmıştır. Literatürde uluslararası hukukta kullanımına dair görüş birliği olmayan ve neredeyse hiçbir kaynakta ismen zikredilmeyen zamanaşımı müessesesinin esasında uluslararası hukukta da iç hukuktaki amaç ve işlevine yönelik bir araç olarak ikame işlemlerle uygulandığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Zamanaşımı, iç hukuk, uluslararası hukuk, zımni tanıma, vazgeçme, protesto
This article is compiled from the master's thesis named The Concept of Prescription and Its Place in International Law, which was delved into the role of prescription within international law, highlighting its nuanced presence despite being a concept more thoroughly articulated within domestic law. International law, described as a young and dynamic discipline, garners insights from domestic practices, including prescription. Through an in-depth review of existing literature, this study examines the role of prescription in domestic law and its application in the international legal context. It scrutinizes numerous international judicial decisions along with the processes of tacit (implied) recognition, renunciation (waiver), and protest; all parallel the effects of prescription. This analysis illuminates their comparative functionality by juxtaposing the hierarchical nature of domestic law with the anarchic structure of international law in the context of prescription. The study concludes that although there is a lack of consensus on prescription's applicability in international law—barely mentioned in sources— it is implicitly manifested through analogous mechanisms that fulfill comparable objectives and functions attributed to prescription within domestic law.
Keywords: Prescription, domestic law, international law, tacit (implied) recognition, renunciation (waiver), protest