Zihinsel Engelli Öğrenciler ile Bilişim Teknolojileri Etkinlikleri: Topluma Hizmet Dersi Örnek Uygulaması İncelemesi


Doğan S., Kaplan Akıllı G., Çağıltay K.

International Computer Instructional TEchnologies Symposium, Edirne, Türkiye, 18 - 20 Eylül 2014

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Edirne
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Orta Doğu Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Teknoloji sunduğu olanaklar doğrultusunda gün ve gün yaygınlaşmakta ve birçok alana entegre olmaktadır. Eğitim bu alanlardan önemli bir tanesidir. Teknolojinin eğitimde rol almaya başlamasıyla birlikte, eğitim ve öğretimde çeşitlilik sağlanmaya ve çocuklara farklı öğrenme ortamları sunulmaya başlanmıştır. Her öğrencinin aynı yöntemle anlayamayacağı düşünüldüğünde, eğitimde alternatif öğrenme ortamları ya da materyaller sunulması, öğrencilerin başarılarını olumlu yönde etkileyecektir. Özellikle özel eğitim okullarında her öğrenci bireysel ilgi ve öğrenme yöntemlerine ihtiyaç duymaktadır. Her öğrenci için ayrı materyal hazırlayarak çeşitlilik yaratmaya çalışmak özel eğitim öğretmenleri için büyük bir sorun haline gelmiştir. Ancak özel eğitimde teknoloji kullanımı bu problemi azaltabilecek yöntemlerden biridir. Bu çalışmanın amacı zihinsel engelli öğrencilere yönelik bilişim teknolojilerinin neler olabileceği ve bu öğrencilerin kullanımını etkileyen faktörleri incelemektir. Hazırlanan bilişim teknolojileri etkinlikleri Topluma Hizmet dersi kapsamında gönüllü BÖTE lisans öğrencileri ile birlikte yürütülmüştür. Bu kapsamda 16 zihinsel engelli öğrenci Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) bölümüne öğretmenleri ile birlikte davet edilmiştir. Öğrenciler BÖTE bölümünde hazırlanan 4 haftalık bir etkinlik programına katılmışlardır. Bu etkinlik programı içerisinde, ODTÜ’deki bilim ve teknoloji, araba ve tarih müzelerini gezmek, bilgisayar çizim tabletlerini kullanarak çizim yapmak, çoklu dokunmatik masa ve tablet bilgisayarlarda basit kavram oyunlarını kullanmak, Xbox (Kinect) ve Nintendo Wii üzerinde fiziksel olarak aktif oyunlar oynamak yer almaktadır. Çocuklar etkinliklerin tümüne bireysel olarak katılmış, öğretmenlerinden ve gönüllü öğrencilerden yardım almışlardır. Çalışmanın sonucunda gönüllü öğrencilerle ve özel eğitim öğretmenleriyle görüşmeler yapılmıştır. Yapılan görüşmelerde öğretmenlere ve öğrencilere etkinlikler hakkındaki fikirleri, çocukların etkinliklere verdikleri tepkiler ve etkinlilerin nasıl daha etkili hale getirilebileceği sorulmuştur. Görüşmeler sonucunda etkinliklerin çocukların motivasyonlarını arttırdığı ve ilgilerini çektiği tespit edilmiştir. Ayrıca, zengin teknolojik ürünlerle dolu ortamların onları mutlu ettiği ve sosyalleşmelerini olumlu yönde etkilediği vurgulanmıştır. Özellikle Xbox ve dokunmatik masada oynanan oyunların en çok dikkat çeken etkinlikler olduğu, çocukların bu oyunlardaki süreci kendilerinin yönetmeyi sevdikleri öğretmenleri tarafından belirtilmiştir. Gönüllü öğrenciler ise Xbox’ta oynanan oyunların çocuklar için fiziksel anlamda etkili olacağını, hiç hareket etmeyen çocukların bile oyuna dâhil olup oyundan çıkmak istemediklerini belirtmiştirler. Öğretmenler ve öğrenciler etkinliklerin çocuklar için eğlenceli, dikkat çekici ve öğretici olduğunu belirtirken, oyun içeriklerinin daha çok çeşitlendirilmesinin ve basamaklandırılmasının daha büyük ölçüde katkı sağlayacağını söylemişlerdir. Ayrıca, özel eğitim öğretmenleri, çocukların bilgiyi uzun süreli bellekte tutmak ile ilgili sorunları olduğu için, etkinlikler düzenli olarak uzun vadede yapılırsa, bu çocukların öğrenmelerinde kalıcılık sağlanabileceğini vurgulamışlardır.