Üzüntü ve öfke ruminasyonunda mükemmeliyetçiliğin ve mizacın rolü.

20. Ulusal Psikoloji Kongresi, Ankara, Türkiye, 15 - 17 Kasım 2018, ss.403-404

ÜZÜNTÜ VE ÖFKE RUMĐNASYONUNDA MÜKEMMELĐYETÇĐLĐĞĐN VE

MĐZACIN ROLÜ

SEVĐNÇ AKKAYA, SĐBEL KAZAK BERUMENT

ORTA DOĞU TEKNĐK ÜNĐVERSĐTESĐ

Amaç: Mevcut çalısmanın amacı mükemmeliyetçiliğin ve mizacın üzüntü ve öfke

ruminasyonu ile iliskilerini incelemektir. Ayrıca, öz-denetimin; mükemmeliyetçilik ve

ruminasyon arasındaki iliskideki düzenleyici rolünün test edilmesi amaçlanmaktadır.

Yöntem: Bu doğrultuda, gelisimsel olarak ruminasyonalanyazınında önemi bilinen iki farklı

20. Ulusal Psikoloji Kongresi: Biimlerin Kesişme Noktasında Psikoloji 404

yas grubu çalısmaya dahil edilmis, çalısma hipotezleri bu yas grupları için ayrı ayrı test

edilmistir. Đlk grup, ruminatif düsüncenin ortaya çıkmaya basladığı 9-11 yas grubu; ikinci

grup ise ruminatif düsüncede anlamlı bir artısın görüldüğü ve kadınların erkeklere göre daha

fazla ruminasyon yaptığı 14-15 yas grubu olarak tanımlanmıstır.Katılımcıların üzüntü ve

öfke ruminasyonunu ölçmek amacıyla, Çocuk Tepki Stilleri Ölçeği ve Öfke Ruminasyonu

Ölçeği kullanılmıstır. Mükemmeliyetçilik öz-odaklı ve sosyal-boyutlu olarak iki boyutta

incelenmis ve Çocuk-Ergen Mükemmeliyetçilik ölçeği ile değerlendirilmistir. Katılımcıların

mizaç özellikleri ise anne bildirimli olarak Erken Ergenlik Mizaç Ölçeği ile elde edilmistir.

Bulgular: Sonuçlara göre, öz-odaklı mükemmeliyetçiliğin ve negatif duygulanımın her iki

yas grubunda da öfke ruminasyonu ile pozitif yönde iliskili olduğu bulunmustur. Üzüntü

ruminasyonuna bakıldığında ise, her iki yas grubu için de hem öz-odaklı hem sosyal-boyutlu

mükemmeliyetçiliğin pozitif yönde iliskili olduğu görülmüstür. Ancak, üzüntü ruminasyonu

ile iliskili görülen mizaç özelliği yas grupları arasında farklılık göstermistir. Buna göre,

küçük grup için düsük öz-denetim; büyük grup için ise yüksek negatif duygulanım üzüntü

ruminasyonu ile iliskili bulunmustur. Ayrıca, küçük grupta, her iki tip mükemmeliyetçiliğin

üzüntü ruminasyonu üzerindeki etkilerinin çocukların öz-denetim özelliklerine göre farklılık

gösterdiği bulunurken: büyük grup için bu etki sadece öz-odaklı mükemmeliyetçilik için

marjinal seviyede anlamlılık göstermistir. Tartısma: Çizilen eğri grafiklerine göre, özdenetimi

yüksek çocukların kendilerine yönelik mükemmeliyetçilik beklentileri arttıkça daha

çok ruminasyon yaptıkları bulunmustur. Buna göre, öz-odaklı mükemmeliyetçiliğin yüksek

oz-denetimin üzüntü ruminasyonu üzerindeki olumlu etkilerini azalttığı söylenebilir. Diğer

grafik ise, sadece öz-denetimi düsük olan çocuklarda, baskalarından algılanan

mükemmeliyetçi beklentiler arttıkça üzüntü ruminasyonun arttığını göstermistir.Bu da,

rumninasyonun ilk ortaya çıkmaya basladığı dönemde baskalarının çocuktan mükemmellik

beklentilerinin özellikle yüksek risk grubu üzerinde olumsuz etkileri olduğunu

göstermektedir.

Anahtar Sözcükler: ruminasyon, öfke, üzüntü, mükemmeliyetçilik, ergenlik