10. Ulusal Hidroloji Kongresi, Muğla, Türkiye, 9 - 12 Ekim 2019, ss.335-341
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ, EKSTREM YAĞIŞLAR VE ETKİLERİ: ETİMESGUT, ANKARA ÖRNEĞİ
Sertaç Oruc1
İsmail Yücel, Profesör 1,2 Aysen Yılmaz, Profesör 1,3
ÖZET
Bu çalışma, iklim değişikliğinin ve arazi kullanımı/örtüsündeki değişikliğin potansiyel etkilerini
incelemekte; bu değişiklikleri kentsel yağmur suyu şebeke tasarımına nasıl dahil edeceğini araştırmaktadır.
Gözlem (1950-2015 dönemi) ve projeksiyon (2015-2098 dönemi) yağış verileri için durağan ve durağan
olmayan bir yaklaşımla Ankara ili, Türkiye için yağış analizi gerçekleştirilmiştir. Günlük projeksiyonlar
daha küçük ölçeklere ayrıştırılarak analizlerde kullanılmıştır. Gözlem ve projeksiyon verileri için Durağan
Olmayan Genel Aşırı Değer (GAD) modelleri ve Durağan GAD modelleri elde edilmiştir. Ayrıca Ankara'da
arazi kullanımı / örtü değişimi ve kentleşme genel olarak incelenmiştir. Pilot çalışma alanı için mevcut ve
potansiyel gelişim koşulları da göz önünde bulundurularak bileşik akış katsayısı elde edilmesi için arazi
kullanım / örtü durumu, değişim oranı ve tipi ile birlikte araştırılmıştır. Yağmursuyu şebekesi tasarımı,
Ankara İli, Etimesgut İlçesindeki pilot çalışma alanında bulunan mevcut bir demiryolu kritik altyapısı
yağmur suyu şebekesi için durağan olmama durumu ve gelecekteki koşullar dikkate alınarak
değerlendirilmiştir. Modellere ve Temsili Konsantrasyon Senaryolarına (TKS) bağlı olarak, gelecekteki
aşırı yağış girdisi için farklı sonuçlar tespit edilmiştir ancak tüm sonuçlar aşırı yağışlar için azalan bir eğilimi
göstermektedir. Gelecek dönem aşırı yağış büyüklüğü gözlem periyodu büyüklüklerine oranla azalmaktadır.
Aşırı yağışların geri dönüş periyotlarının gelecek dönemde artmakta olduğu görülmekte olup söz konusu
eğilimler dikkate alınmaksızın yapılacak yağmur suyu şebekesi tasarımı için gereksiz yağış yüklerine sebep
olabilecektir.
Anahtar Kelimeler: İklim Değişikliği, Yağmursuyu, Durağan Olmayan, Aşırı Yağış