Duygu Yüklü Otobiyografik Anılarda Bahsedilen Kişiler: Okul Seviyelerinin Rolü

Mısır C., Budak Y., Abut F. B., Kalkan-İnan F. Ş., Kazak Berument S., Doğan A., ...Daha Fazla

4. Gelişim Psikolojisi Sempozyumu, Ankara, Türkiye, 10 - 11 Eylül 2024, ss.52-53, (Özet Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.52-53
  • Orta Doğu Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yapılan çalışmalarda otobiyografik bellek gelişiminin okul öncesi dönem ile başladığı ve

yetişkinliğe dek bu gelişimin sürdüğü sonucuna ulaşılmıştır (Fivush, 2011). Alanyazında

otobiyografik bellek gelişiminin parçası olarak birçok değişken değerlendirilmiş olup anılarda

kullanılan toplam kelime sayısı, “kendilik ile ilgili kelimeler” ve “diğerleri ile ilgili kelimeler”

incelenmiştir. Birçok faktörün ilgili değişkenler üzerinde etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Otobiyografik bellek gelişiminin göstergesi olarak hem “kendilik ile ilgili kelime” kullanımının

hem de “diğerleri ile ilgili kelime” kullanımının kişinin benliğini oluşturmaya başlaması ile

artış göstermesi gerektiği vurgulanmıştır (Kagitcibasi, 2005). Bu kapsamda ilkokul, ortaokul

ve lise öğrencilerine duygu yüklü otobiyografik anılar ölçeği verilmiş ve bir olumlu ve bir

olumsuz anı yazmaları istenmiştir. Ardından bu anılar episodik, semantik ve geçersiz olarak

kodlanmıştır. Her iki anısına da episodik anı yazan öğrencilerin anılarında ilgili kelimeler

hesaplanmıştır. Ayrıca alanyazında oldukça az çalışılan “biz ile ilgili kelimeler” de bu çalışma

kapsamında değerlendirilmiştir. Olumlu anılarda toplam kelime sayısının (F(2, 1209) = 5.68, p

< .05), kendilik ile ilgili kelimelerin (F(2, 1209) = 4.94, p < .05), diğerleri ile ilgili kelimelerin

(F(2, 1209) = 7.03, p < .001) ve biz ile ilgili kelimelerin (F(2, 1209) = 5.07, p < .05) okul

seviyelerine göre istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür. Diğer yandan olumsuz

anılarda biz ile ilgili kelimelerin (F(2, 1209) = 4.12, p < .05) istatistiksel olarak anlamlı olduğu

sonucuna ulaşılmıştır. Post hoc testi sonuçlarına göre ortaokuldaki öğrencilerin lise

öğrencilerine göre olumlu anılarında daha fazla kelime, daha fazla kendilik ile ilgili kelime,

diğerleri ile ilgili kelime ve biz ile ilgili kelime kullandıkları sonucuna ulaşılmıştır. Diğer

52yandan ortaokul öğrencilerinin lise öğrencilerine kıyasla olumsuz anılarında daha fazla biz ile ilgili kelime kullandıkları görülmüştür. Bulgular alanyazın ışığında tartışılacaktır.