Kıyı Alanlarının Bulanık Mantık Yöntemiyle Değerlendirilmesi için Açık Kaynak Kodlu Hesaplama Aracı Geliştirilmesi


Creative Commons License

Ergin A., Karaesmen E., Güler H. G.

İMO 9. Ulusal Kıyı Mühendisliği Sempozyumu, Adana, Türkiye, 1 - 03 Kasım 2018, ss.356-365

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Adana
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.356-365
  • Orta Doğu Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

“Kıyı Alanları Doğal Yapı ve İnsan Kullanımı Değerlendirilmesi, KADYİKD” (Coastal Scenic Evaluation System, CSES) kıyı alanlarının bilimsel olarak nitel değerlendilmesinde bulanık mantık yönteminin dünyada ilk kez kullanıldığı bir matematiksel modeldir (Ergin vd., 2004; Ergin, 2018). Kıyı alanlarında doğal yapı ve insan kullanımının bu model kullanılarak değerlendirilmesi için Türkiye, İngiltere, Malta, Avustralya, İrlanda, ABD, Yeni Zelanda ve Japonya kıyı-deniz mühendisliği anabilim dalı akademisyenleri ve uzmanlarının ortak çalışması ile 26 kıyı parametresi seçilmiştir. Parametreleri değerlendirmek üzere gene bir ilk olarak Türkiye, İngiltere, Malta ve Hırvatistan’da yapılan halk algılama anketleri uygulanmıştır. KADYİKD modelinde, kıyı alanlarına ilişkin görsel bulgular 26 kıyı parametre için puanlanmakta, parametrelerin ağırlıklı ortalamaları kullanılarak bulanık mantık yöntemi (BMY) ile değerlendirilmekte ve çalışma yapılan kıyı alanı için bir ‘Değerlendirme Katsayısı (D)’ hesaplanmaktadır. ‘Değerlendirme Katsayısı (D)’ ise kıyı alanlarının beş ayrı sınıfa göre sınıflandırılmasında sayısal bir ölçüt olarak kullanılabilmektedir. Bu çalışmada, KADYİKD matematik modeli MATLAB ortamında tekrar yazılarak “açık kaynak kodlu” olarak bir websitesi aracılığıyla kullanıma açılmış ve Çıralı, Olimpos’ta yapılan örnek bir çalışmayla test edilmiştir.

“Coastal Scenic Evaluation System (CSES)” is the first mathematical model in the world uses fuzzy logic to evaluate coastal areas scientifically and quantitatively (Ergin et al., 2004; Ergin, 2018). 26 coastal parameters were selected to evaluate coastal areas using this mathematical model by collaborative work of international academicians and experts on coastal engineering from Turkey, England, Malta, Australia, Ireland, USA, New Zealand and Japan. In order to evaluate these parameters, public perception surveys were conducted in Turkey, England, Malta and Crotia for the first time. In CSES model, coastal scenic evidences are graded for 26 coastal parameters, parameters are evaluated using fuzzy logic method based on weighted averages, and an ‘Evaluation Coefficient (D)’ is being calculated. This ‘Evaluation Coefficient (D)’ is used to classify coastal areas in five classes. In this study, CSES mathematical model is redeveloped in MATLAB environment as an open-source tool presented via a web-site, and applied to Çıralı, Olympos as a case study.