Akademik Veri Yönetim Sistemi
Trafik ve Ulaşım Araştırmaları Dergisi (Online), cilt.2, sa.2, ss.78-92, 2019 (Hakemli Dergi)
Trafik kazaları hem Türkiye’de hem de dünya genelinde önemli halk sağlığı problemlerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Alanyazında yer alan çalışmalar sürücülükte insan faktörlerinin iki temel boyutu olan sürücü davranışları ve sürüş becerilerinin trafikteki olumsuz çıktılarla yakından ilişkili olduğunu göstermektedir. Çalışma kapsamında cinsiyet ve cinsiyet rollerinin sürücü davranışları ve sürüş becerileriyle olan ilişkisi araştırılmaktadır. Bu amaçla, çalışmaya toplam 146’sı erkek ve 82’si kadın olmak üzere 18 – 63 yaşları arasında (Ort. = 23.03, SS = 4.56) 228 sürücü katılmıştır. Katılımcılardan demografik bilgi formu, BEM Cinsiyet Rolleri Ölçeği, Sürücü Davranışları Ölçeği ve Sürücü Becerileri Ölçeği’nden oluşan bir çevrimiçi anket bataryası tamamlamaları istenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre kadın sürücüler erkek sürücülere göre daha fazla ihmal gösterirken; erkek sürücüler daha yüksek algısal-motor becerilere sahiptir. Yapılan aşamalı regresyon analizleri, ihlallerin erkeksilik ile pozitif, kadınsılık ile ise negatif ilişkili olduğunu göstermiştir. Ayrıca, hem kadınsılık hem de erkeksilik olumlu sürücü davranışları ve algısal-motor beceriler ile pozitif yönde ilişkili bulunmuştur. Bulgular, cinsiyet rollerinin, özellikle de kadınsılık özelliklerinin sürücü davranışları ve sürücü becerileri için olumlu bir etkisi olduğunu göstermektedir. Trafik güvenliğine yönelik yapılan eğitim ve kamu spotu gibi karşı önlem çalışmalarında kadınsılık özelliklerine daha fazla yer verilmesi ve belirtilen bu özellikleri ön plana çıkaran uygulamaların artırılmasının trafik güvenliği için olumlu etkilerde bulunması beklenmektedir.
Road traffic accidents are one of the important public health problems in Turkey and all over the world. Previous studies show that two dimensions of human factors, driver behaviors and driving skills, were related to the unsafe driving outcomes. In the present study, the relationship between gender, gender roles, driver behaviors and driving skills were investigated. For this aim, 146 males and 82 females, a total number of 228 drivers, between the ages of 18 – 63 (M = 23.03, SD = 4.56) participated in the study. Participants filled out an online questionnaire package including a demographic information form, BEM Sex-Role Inventory, Driver Behavior Questionnaire (DBQ) and Driver Skills Inventory (DSI). According to the results, female drivers showed more lapses whereas male drivers showed more perceptual-motor skills. Regression analysis showed that violations were positively related to masculinity and negatively related to femininity. Moreover, both femininity and masculinity were positively related to positive driver behaviors and perceptual-motor skills. The results showed that gender roles, especially femininity, have important effects on driver behaviors and driving skills. Giving greater emphasis on femininity in countermeasure programs such as education programs and public service advertisements related to road safety and increasing interventions are expected to have a positive effect on road safety.