Akademik Veri Yönetim Sistemi
III. Ulusal Denizlerde İzleme ve Değerlendirme Sempozyumu, Antalya, Türkiye, 6 - 09 Aralık 2023, ss.155-156, (Özet Bildiri)
Sahil çöpleri, ulusal izleme projesi kapsamında 2019 yılından beri ODTÜ Deniz
Bilimleri Enstitüsü sahilindeki 3 istasyonda yılda bir kez olarak örneklenmektedir.
Bu dönemde 100 metrelik mesafedeki toplam çöp sayısı 374 ile 1461 adet arasında
değişmiştir. Enstitünün batısında yer alan Lamas nehrine yakın L1 ve L2
istasyonlarındaki ağırlık ve adet miktarları Lamas nehrine en uzak olan istasyona
göre (yani O3) daha yüksektir. Bu da nehirlerin sahil çöpünün en önemli
vektörlerinden biri olduğunu göstermektedir. En çok rastlanan 10 çöp çeşidi içinde
izmaritler ilk sırada yer almakta, biri hariç diğerlerinin hemen hepsini tek
kullanımlık plastikler oluşturmaktadır. COVID-19 için kullanılan tek kullanımlık
yüz maskeleri örneklerde ilk kez 2020 yılında görülmüş ve 2021 yılında da 47 adet
ile, en çok görülen 6. çöp çeşidi olarak En Fazla Rastlanan 10 Çöp listesinde yer
almıştır. Yine aynı projesi kapsamında Mersin Körfezindeki 3 istasyonda 2015’ten
beri yılda 1 veya 2 kez 3 ayrı ortamdan (Deniz Yüzeyi, Su Kolonu ve Sediman)
üçer tekrarlı mikroplastik örneklemesi de yapılmaktadır. Örneklenen ortamlar
arasında genelde en az fark sedimanda bulunmuştur. 2015-2021 döneminde
Mersin Körfezindeki ortalama yüzey mikroplastik seviyelerinin ortalama 80 000
ile 3 046 667 adet/km2 arasında değiştiği görülmüştür. Mikroplastik değerlerinin
yıllara göre değişimine bakıldığında, 2017 sonrası sedimanda istikrarlı bir azalma
varken, su yüzeyi ve su kolonunda bilhassa 2021 Ağustos’unda oldukça yüksek
değerlerin olduğu dikkat çekmiştir. Bu çalışmada, sahil çöpü ve mikroplastikler
verilerinin değerlendirilmesi yanında, izleme programının iyileştirilmesi/daha
etkili olması için bir dizi öneri de sunulmaktadır.