Research Information System
Türk Psikoloji Dergisi, vol.35, no.85, pp.100-116, 2020 (SSCI)
Bu çalışmanın amacı bağlanma-temelli bir müdahale programı olan Olumlu Ebeveynliği Geliştirmeye Yönelik Video-Geri bildirimli Müdahale Programı-Duyarlı Disiplin versiyonunun (Video-feedback Intervention to Promote Positive Parenting and
Sensitive Discipline, VIPP-SD) Türkiye kültürüne uyarlanması ve anne duyarlığı üzerindeki etkinliğini incelemektir. Çalışmaya
Ankara ve İstanbul’dan görece düşük eğitim ve gelir düzeyine sahip ve 9–33 ay arasında çocukları (Nkız = 48) olan 97 anne katılmıştır. Örneklem seçkisiz olarak kontrol ve müdahale gruplarına ayrılmış, müdahale grubunda yer alan 59 anne ile duyarlık ve
duyarlı disiplin temalı dört görüşme yapılmıştır. Görüşmelerde annelere daha önceden çocuklarıyla etkileşimlerinin kaydedildiği
kısa videolar üzerinden anne duyarlığı konusunda bireysel geri bildirimler verilmiştir. Anne duyarlığı, anne-çocuk etkileşimlerinin kaydedildiği video üzerinden “Ainsworth Duyarlık Ölçeği” ile değerlendirilmiştir. Annelerin duyarlı davranış ve disipline
yönelik tutumları ise “Duyarlık ve Duyarlı Disipline Yönelik Tutumlar Ölçeği” ile ölçülmüştür. Bulgular, kontrol grubunda
anlamlı bir etki olmadığını, müdahale grubunda ise annelerin hem gözlem ile ölçülen ebeveyn duyarlığında hem de özbildirimle
ölçülen duyarlığa yönelik tutumlarında son-test ve izleme aşamalarında anlamlı artış olduğunu göstermiştir. Özbildirimle ölçülen
duyarlı disipline yönelik tutumlarda ise anlamlı bir etki bulunmamıştır. Bu bulgular, VIPP-SD’nin görece toplulukçu Türkiye
kültüründe yaşayan düşük ve orta sosyoekonomik düzeye sahip annelerin duyarlığını artırmada etkili olduğunu göstermektedir.
Anahtar kelimeler: Müdahale programı, olumlu ebeveynlik, anne duyarlığı, duyarlı disiplin, video-geri bildirimi, bağlanma