Toridler’in (Güney Türkiye) Çangsingiyen’inden (Üst Permiyen) Yeni Tür Glomomidiellopsis? okayi ve Diğer Yeni Foraminiferler: Evrimsel Kökenleri ve Paleobiyocoğrafik Dağılımları


Creative Commons License

Altıner D., Payne J., Lehrmann D., Atasoy S. G., Altıner S.

Uluslararası Katılımlı 76. Türkiye Jeoloji Kurultayı, Ankara, Türkiye, 15 - 19 Nisan 2024, ss.130

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.130
  • Orta Doğu Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Güney Türkiye’nin Çangsingiyen karbonatlarından, yeni tür Glomomidiellopsis? okayi’yi de içeren, çok sayıda yeni foraminifer tanımlanmakta ve Orta-Geç Permiyen zaman dilimi içinde evrimsel kökenleri ve paleobiyocoğrafik dağılımları tartışılmaktadır. Retroseptellina, Septoglobivalvulina, ve Paraglobivalvulinoides cinslerinden oluşan yeni altfamilya Retroseptellininae ince ve sık mikrogranüler kavkı duvarı yapısı ile Vordiyen’de ortaya çıkmış ve Çangsingiyen’de çeşitlenmiş ve bollaşmıştır. tür Paraglobivalvulina? intermedia geç Kapitaniyen’den Çangsingiyen’in son Yeni seviyelerine kadar dağılım göstermiş ve evrimde Paraglobivalvulininae alt familyasının involut sarılımlı kavkılarının ortaya çıkmasına yol vermiştir. Miliolata sınıfından Midiella and Pseudomidiella cinslerini içeren yeni familya Midiellidae, sigmoidal sarılım tipi ile karakterize olmakta ve yeni tür Pseudomidiella sahini muhtemelen bu familyada tanımlanan en genç Çangsingiyen türünü oluşturmaktadır. Yeni tür Glomomidiellopsis? okayi Kapitaniyen Hemigordiopsis ve Lopingiyen Glomomidiellopsis cinsleri arasındaki evrimsel bağlantıyı oluşturmuş ve Çangsingiyen sonuna kadar varlığını sürdürmüştür. Nodosariata sınıfına ait Robuloididae familyasından kavkısı tümüyle sarılım gösteren Robuloides soyundan yeni tür Robuloides lata ve yeni cins, yeni tür Plectorobuloides taurica Çangsingiyen’de Robuloides lens’den türemiştir. Buna karşılık, Robuloides acutus soyu ise, evolut sarılımın ortaya çıkışı ve yanal kalınlaşma gösteren hyalin duvar lamellerin incelip yok oluşu ile evrimleşerek yeni tür Robuloides? rettorii ve yeni cins, yeni tür Pseudorobuloides reicheli taksonlarını üretmiştir. Yeni tür Calvezina anatolica ve yeni tür Eomarginulinella galinae gibi taksonların ortaya çıkışları ise Robuloididae familyasının kavkıları zayıf ve kısmen sarılımlı soylarının evrimleşmesi ile ilişkilidir. Yeni cins, yeni tür Pseudocryptomorphina amplimuralis’in evrimsel kökeni ise henüz anlaşılamamış konulabilecektir. olup, daha sonraki araştırmalarla ortaya Yeni tür Robustopachyphloia farinacciae Pachyphloia cinsine ait türlerin birinden türemiştir. Pachyphloia cinsinin kavkı duvarında gözlenen kanal benzeri delikler ise Çangsingiyen foraminiferlerinin evriminde yeni bir morfolojik yapının ortaya çıkışı olarak değerlendirilebileceğini göstermektedir. Bu çalışmada ortaya konulan yeni foraminifer topluluğu Türkiye’nin Güney Biyofasiyes Kuşağı’nın Paradagmarita Provensi’nde bulunmuştur. Bununla beraber, literatürden toplanan verilere göre bu taksonların büyük bir kısmının Tetis Kuşağı içinde geniş yayılımlar göstermiş olduğu anlaşılmaktadır. 

Several new foraminiferal taxa including Glomidellopsis? okayi are described from the Changhsingian carbonates of southern Türkiye and their evolutionary relationships and paleobiogeographic distribution are discussed within the Middle to Late Permian time frame. Comprising Retroseptellina, Septoglobivalvulina and Paraglobivalvulinoides, Retroseptellininae n. subfam. originated in the Wordian with thin and dense microgranular walls and became diverse and abundant in Changhsingian strata. Paraglobivalvulina? intermedia n. sp. appeared in the late Capitanian, survived into the Changhsingian and gave way to completely involute tests of Paraglobivalvulininae. From the class Miliolata, Midiellidae n. fam., consisting of Midiella and Pseudomidiella, is characterized by sigmoidal coiling and Pseudomidiella sahini n. sp. is probably the youngest known Changhsingian descendant. Glomomidiellopsis? okayi n. sp. is interpreted as an evolutionary link between Capitanian Hemigordiopsis and Lopingian Glomomidiellopsis and survived into the Changhsingian. In the class Nodosariata, from the fully coiled Robuloides lineage of Robuloididae, Robuloides lata n. sp. and Plectorobuloides taurica n. gen., n. sp. most likely originated from R. lens in the Changhsingian. The R. acutus lineage, characterized by the reduction of laterally thickened hyaline wall and the appearance of evolute coiling, yielded Robuloides? rettorii n. sp. and Pseudorobuloides reicheli n. gen., n. sp. Calvezina anatolica n. sp. and Eomarginulinella galinae n. sp. are interpreted to have evolved from weakly coiled lineages in Robuloididae, whereas Pseudocryptomorphina amplimuralis n. gen., n. sp. is a poorly understood taxon and requires further study. Robustopachyphloia farinacciae n. sp. is interpreted as a descendant of some species within the genus Pachyphloia. The presence of canal-like pores in the wall of some Pachyphloia specimens is suggestive of a new morphological structure in the evolutionary history of the Changhsingian foraminifera. The new foraminiferal taxa described in this study are found in the Paradagmarita Province of the Southern Biofacies Belt. However, based on data in the literature, it seems that the majority of these new taxa were spread over the whole Tethyan Realm during the Middle and Late Permian times.