Trafik ve Ulaşım Araştırmaları Dergisi, cilt.3, sa.1, ss.1-27, 2020 (Hakemli Dergi)
İnsan faktörünü de içerisinde barındıran trafik sistemi, sürücülerin gerek yaşadıkları tehlikeleri olaylarla gerekse diğer yol
kullanıcılarıyla olan etkileşimleriyle öfke duygusunu deneyimleyebildikleri açık bir sistemdir. Özellikle genç sürücü grubunda
daha yaygın gözlemlenebilen bu öfke durumu, risk algısından sapkın sürücülüğe kadar birçok değişken üzerinde belirleyici rol
oynamaktadır. Bu araştırmanın temel hedefi, genç sürücü grubunun trafikte yaşadığı olaylar sonucunda hissettiği öfkeyi
derinlemesine incelemektir. Bunun için katılımcılara şiddetli bir şekilde öfkelendikleri bir trafik olayını anımsamaları istenmiş,
bu anıya yönelik çeşitli sorular yöneltilmiştir. Bu çalışma, nitel bir çalışma olup, 7 erkek ve 7 kadın katılımcıdan oluşan,
toplamda 14 kişiyle yapılan mülakatlar sonucu elde edilen metinlerin analiziyle oluşturulmuştur. Çalışmada Tematik Analiz
yöntemi tercih edilmiş ve analizin sonucunda toplamda dört üst tema ile on beş alt tema ortaya çıkmıştır. Bunlar: “Olayın
Nedeni” üst temasına bağlı “Niyetli Davranışlar”, “Bireysel Özellikler”, “Etkileşimli ve Değişken Trafik Sistemi”,
“Dikkatsizlik” ve “Kadın Sürücü”; “Hissedilen Duygular” üst temasına bağlı “Öfke”, “Sinir Bozukluğu”, “Korku”,
“Başkalarına Karşı Sorumluluk” ve “Uzun Süreli Duygusal Etkiler”; “Öfkenin Esas Kaynağı” üst teması ve son olarak “Olay
Sonrası Tepkiler” üst temasına bağlı “Alttan Alma”, “Misilleme”, “Jest ve Mimiklerle Gösterilen Tepkiler”, “Araç Aracılığıyla
İletişim Kurma” ve “Başa Çıkma” alt temalarıdır. Temaların birbiri ile ilişkisini incelemek adına MAXQDA yazılımının Kod
Birlikte Oluşma Modeli kullanılmış olup, ortaya çıkan ilişkiler sosyal psikoloji alanyazınında mevcut kuramlar ve olgular
ışığında ele alınmıştır.
Traffic system, which includes human factors, is an open system that drivers can experience the emotion of anger through
either dangerous driving experiences or interactions with other road users. The state of anger that could be observed especially
within young driver group, predicts various driving related variables from risk perception to aberrant driving. The main aim of
this research is to extensively examine the anger of young driver group as a result of their experiences within traffic. For that
purpose, participants were asked to recall a traffic experience that caused them to feel profound anger, and they were asked
certain questions related to their specific memory. This study is a qualitative study that have analyzed the transcriptions of 7
male and 7 female participants, 14 in total, which their transcriptions have been acquired through interviews. In this study,
Thematic Analysis is preferred and the analysis revealed four themes and fifteen subthemes. Related with the theme of “The
Reason of the Incident”, “Intentional Behaviors”, “Individual Characteristics”, “Interactive and Changeable Traffic System”,
“Inattentiveness” and “Female Driver” were revealed. Related with “Emotions Felt”, “Anger”, “Frustration”, “Fear”,
“Responsibility for Others” and “Long-term Emotional Effects” were revealed. While the theme of “The Main Source of
Anger” stands on its own, the last theme, “Reactions after the Incident”, have revealed the subthemes of “Constructive
Approach”, “Retaliation”, “Reactions through Gestures and Facial Expressions”, “Communicating through Vehicle” and
“Coping”. To examine the relationship between themes, code co-occurrence model of MAXQDA software was used and the
revealed affiliations were discussed through theories and phenomena of social psychology literature.