Nörobilimin Kiramen Kâtibini: Nöroetik ve Eğitime Yansımaları


Creative Commons License

Kaplan G.

Eğitimsel Sinirbilim, KELEŞ,Esra, Editör, Nobel, Ankara, ss.177-205, 2022

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Mesleki Kitap
  • Basım Tarihi: 2022
  • Yayınevi: Nobel
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.177-205
  • Editörler: KELEŞ,Esra, Editör
  • Orta Doğu Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Nöroet k, en genel tanımıyla akıl-bey n ve davranış le l şk l et k konuları nceler

ve tartışır. Yan nöroet k, günümüzde halen g zem n koruyan beyn n nasıl çalıştığına

dair anlayışı sürekli olarak geliştirmeye çalışan nörobilim çalışmaları ve bu çalışmalar

sonucunda beyin işlevlerini izleme ve hatta müdahale ederek etki etme, değ şt rme ve

y leşt rmeye yönel k çabalarda kat ed len muazzam yolun sonunda karşımıza çıkan

et k konulara odaklanır. ―Nöroet k‖ ter m n n zler n her ne kadar 1990‘lara ve hatta

70‘lere kadar sürebiliyor olsak da (Pontius, 1973, 1993; Cranford, 1989; Churchland,

1991), akademik çevrelerde ve kamuoyunda kabul görmesi ve benimsenerek yaygın

kullanıma alınması yaklaşık bir on yıl sonra, 2002‘de gerçekleşmiştir (Marcus, 2002;

Roskies, 2002; Illes, Kirschen ve Gabrieli, 2003; Fukushi ve Sakura, 2006; Levy,

2007; Racine, 2010). Örneğin, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü‘nün

(United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization - UNESCO) biyoe-

tik komitesi, 1995 yılında etiği sinirbilime uygulayan çalışmalar başlatmış olsa da

(Simões ve Nogaro, 2019), asıl 2002 yılında Dana Vakfı‘nın nörobilimciler, etik uz-

manları ve diğer düşünürleri bir araya getirerek düzenlediği ―Nöroetik: Alanı Harita-

lamak (Neuroethics: Mapping the Field)‖ başlıklı toplantısı, ―nöroetik‖in bir alan ola-

rak doğuşunun k lometre taşı olarak kabul ed lmekted r (Marcus, 2002). Bu toplantının

katılımcılarından b r olan ve o esnada New York T mes gazetes nde çalışan gazetec

William Safire, nöroetiği; ―insan beyninin tedavisi, mükemmelliği veya istenmeyen

istilası ve endişe verici manipülasyonu hakkında doğru ve yanlışın, iyi ve kötünün

incelenmesi‖ şeklinde tanımlamıştır (Marcus, 2002, s.5).