Akademik Veri Yönetim Sistemi
33. Ulusal Dilbilim Kurultayı, Mersin, Türkiye, 9 - 10 Mayıs 2019, ss.110
Kaybolma Tehlikesi Altındaki Bir Dile Karşı Tutumlar:
Türkiye’de Çamlıhemşin, Hemşin ve Hopa’da Yaşayan Hemşinlilerin Durumu
ÖZET
Bu çalışma Doğu
Karadeniz’de, üç ayrı bölgede yaşayan Hemşinlilerin, Hemşince dilini kullanım
alanlarını, dil kullanım sıklıklarını ve Hemşince diline karşı tutumlarını Etnodilbilimsel Kimlik Kuramı (Ethnolinguistic
Identity Theory) çerçevesinde ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Etnodilbilimsel Kimlik Kuramı, etnik bir
topluluğun, başka bir topluluk ile karşılaştığında, kendi özgün ve etnik
kimliğinin sembolü olarak, dilini ve lehçesini koruma gereksinimi duyduğu
şartları açıklamaktadır. (Giles & Johnson, 1987). Bu araştırma için kullanılan veriler, Hopa,
Çamlıhemşin ve Hemşin ilçelerinde yapılan sözlü mülakatların video kaydı ile
toplanması ile elde edilmiştir. Katılımcılara Hemşince kullanım alanları,
bağlamları, kullanım sıklığı ve dile karşı tutumları ile ilgili sorular
sorulmuştur. Çalışmanın bulguları, her üç bölgede yaşayan Hemşinlilerin kendi
öz kimliklerine, hem bu dili konuşarak hem de kültürel faaliyetlerini
sürdürerek güçlü bir bağlılık gösterdiklerini ortaya çıkarmıştır. Katılımcılar,
Hemşinlilerin kökeninin, Türklüğe ve Ermeniliğe dayandırılmaya yönelik
eğilimler olduğunu (Simonian, 2007) ancak kendilerini Hemşinli olarak ayrı bir
etnik topluluk olarak gördüklerini ifade etmişlerdir. Bu araştırmanın
Türkiye’deki kültürel zenginliğe katkısı olan kaybolma tehlikesi altındaki azınlık
dillerine dikkat çekeceği ve bu dillerin korunması yönündeki faaliyetlere
katkıda bulunacağı düşünülmektedir.
KAYNAKÇA:
Giles, H. & Johnson, P. (1987).
Ethnolinguistic identity theory: a social psychologic approach to language
maintanence. International Journal of the Sociology of language, 68, 69-100.
Simonian, H.H. (2007). The
Hemshin: History, society and identity in the Highlands of Northeast Turkey.
Routledge: London and New York