Namus Sistemini Meşrulaştırma Ölçeği’nin Geliştirilmesi

AKBAŞ USLU G., SAKALLI N., CEYLAN BATUR S., DOĞULU C.

Nesne Psikoloji, cilt.8, sa.18, ss.472-491, 2020 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 8 Sayı: 18
  • Basım Tarihi: 2020
  • Doi Numarası: 10.7816/nesne-08-18-08
  • Dergi Adı: Nesne Psikoloji
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.472-491
  • Orta Doğu Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmanın amacı, sistemi meşrulaştırma kuramı (Jost ve Banaji, 1994) temelinde, bireylerin toplumdaki namus düzenini meşrulaştırma eğilimlerini değerlendiren namus sistemini meşrulaştırma (NSM) ölçeğini geliştirmektir. Bu amaçla; namusla ilgili alanyazın, raporlar ve haberlerdeki söylemlerden yola çıkılarak 28 maddelik bir havuz oluşturulmuştur. Çalışmanın örneklemi, 275’i kadın 158’si erkek olmak üzere toplam 433 (Ort.yaş = 31.77, S = 7.61) yetişkin katılımcıdan oluşmaktadır. Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri sonuçları, toplam varyansın %52.34’ünü açıklayan 10 maddelik tek faktörlü bir yapı ortaya koymuştur. Maddelerin aldıkları faktör yükleri .67 ve .79 arasında, madde-toplam korelasyonları ise .58 ve .72 arasında değişmektedir. Ayrıca, NSM ölçeğinin iç tutarlık katsayısının .90 olduğu bulunmuştur. Ölçeğin namusla ilgili diğer değişkenler (namusu onaylama, namus adına kadına uygulanan şiddete yönelik tutumlar) ve diğer sistemi meşrulaştırma ideolojileri (cinsiyet sistemini meşrulaştırma, korumacı ve düşmanca cinsiyetçilik) ile anlamlı ilişkisi ölçeğin geçerli olduğuna işaret etmektedir. Elde edilen bulgular ışığında, NSM ölçeğinin ilgili alanyazında kullanılmak için geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu sonucuna varılmıştır.