Yaşlı Bireylerin Banyo Deneyimleri, İhtiyaçları ve Tercihlerinin Anlaşılmasına Yönelik Yenilikçi ve Katılımcı Tasarım Araştırması Yöntemleri


Turhan S., Oğur D., Doğan Ç., Kulaksız M.

Tasarım + Kuram, cilt.16, sa.31, ss.80-96, 2020 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 16 Sayı: 31
  • Basım Tarihi: 2020
  • Doi Numarası: 10.14744/tasarimkuram.2020.76094
  • Dergi Adı: Tasarım + Kuram
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.80-96
  • Orta Doğu Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu makalede, 2018-2019 yılında SustainDRL araştırma ekibi ve VitrA İnovasyon Merkezi işbirliğiyle yürütülen Orta Doğu Teknik Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi araştırma projesi kapsamında, yaşlı bireylerin deneyimleri, ihtiyaçları ve tercihlerini etkili bir diyalog kurarak almak için uyarlanan yenilikçi ve katılımcı tasarım araştırması yöntemleri sunulur. Projede, araştırmanın odağı olan 65 yaş üstü kullanıcıların ev ortamında banyo ve tuvalet kullanım alışkanlıklarının, ihtiyaç ve tercihlerinin anlaşılması (ör. erişim, kazalar, güvenlik, diğer özel ihtiyaçlar vb.) ve buna yönelik sonuç ve çıkarımlarla tasarım ve ürün geliştirme süreçlerine girdi oluşturabilecek tasarım ölçütlerinin geliştirilmesi amaçlandı. Bu tasarım araştırması, birbirlerini tamamlayıcı nitelikte kurgulanan Canlandırma Oturumu ve Deneyim Yansıtma Modellemesi (DYM) yöntemlerini içerir. Makale, ilgili güncel literatür çalışmasıyla başlar, araştırmanın içerdiği yenilikçi araç ve yöntemlerin geliştirilme ve uygulanma süreçlerini detaylı bir şekilde açıklayarak devam eder, araştırmacıların yenilikçi ve katılımcı tasarım yöntemlerine ve tasarım araştırmasının yürütülmesine yönelik önerileri ve olası araştırma konularıyla son bulur.

This article presents generative and participatory design research methods adapted to facilitate an effective dialogue with elderly people to understand their experiences, needs and preferences within the scope of Middle East Technical University Technology Transfer Office research project conducted in collaboration with the SustainDRL research group and VitrA Innovation Center between 2018-2019. The project aimed to comprehend the experiences, needs and preferences (e.g. accessibility, accidents, safety, other special needs, etc.) of adults aged 65 and older in the domestic bathroom environment, and to develop design considerations based on the conclusions on and insights into the findings which could provide the design and product development process with an input. This design research consists of Enactment Session and the Experience Reflection Modelling (ERM) methods as complementary to each other. The article starts with the related literature review and continues by explaining in detail the development and implementation processes of the adapted generative tools and methods. It ends with the researchers’ suggestions for and insights into generative and participatory design methods, the conduct of the design research, and the potential future research topics.