Research Information System
21. Ulusal Psikoloji Kongresi, İstanbul, Turkey, 13 - 16 October 2022, pp.288-289, (Summary Text)
Giriş ve Amaç: Beden modifikasyonunun günümüzdeki en yaygın çeşitlerinden biri dövme yaptırmaktır. Dövme yaptırma davranışı üzerine yapılan çalışmalar dövme sahibi olmanın kişilerarası etkileşimlerde rol oynayabileceğini göstermektedir. Dövme yaptırma davranışı psikanalitik literatürde bir simgeye sahip olma ile ilişkilendirilmiş, Lacanyen psikanaliz özelinde de sıklıkla simgesel düzlemle ilişkili olarak ele alınmıştır. Bu araştırmada birden çok dövmesi olan bireylerin bu dövmeleri yaptırma motivasyonu ve dövmelere ilişkin yaşantılarını incelemek amaçlanmaktadır. Birden çok dövmesi olan kişilerin öznel deneyimleri keşfedici bir perspektiften ele alınmış, bulgular Lacanyen psikanalitik teori çerçevesinde ele alınmıştır. Yöntem: Çoklu dövmesi olan bireylerin özgün deneyimlerini anlayabilmek amacıyla nitel araştırma yöntemi tercih edilmiştir. Amaçlı örnekleme yöntemi kullanılarak çevrimiçi 21. Ulusal Psikoloji Kongresi: Antik Psişeden Bilişsel Sinirbilime ilanlar aracılığıyla birden fazla dövmesi bulunan ve 18-35 yaş aralığındaki katılımcılar çalışmaya davet edilmiştir. Dahil etme kriterlerini sağlayan altı katılımcı ile çevrimiçi görüşme platformları üzerinden yarı yapılandırılmış mülakat gerçekleştirilmiş, bu görüşmeler Yorumlayıcı Fenomenolojik Analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Bulgular: Bu araştırma sonucunda şu beş üst tema ortaya çıkmıştır: (1) anlamı aktarmanın bir yolu olarak dövmelerin içeriği, (2) dövmeler yoluyla bedeni değiştirme, (3) dövmeler aracılığıyla diğer insanlarla ilişki, (4) dövme yaptırmak hakkında hissedilenler ve (5) dövmelerin işlevleri. Tartışma ve Sonuç: Araştırma sonucunda ortaya çıkan temalar, Lacan'ın simgesel, imgesel ve gerçek düzlemlerinin herbirinde farklı işlev gösterebilmektedir. Yasaya ilişkin dövmeler Büyük Başka'ya bir mesaj niteliği taşıması açısından simgesel düzleme dahil olarak şekillenmektedir. Öte yandan bazı dövmeler, anlamdan yoksun olmaları bakımından benlik algısını değiştirmeye yönelik olarak yorumlanmıştır ve bu yüzden bedene imgesel bir yatırım olarak değerlendirilebilir. Son olarak dövmelere beden modifikasyonu perspektifinden bakıldığında dövmeler gerçek olanın değişimine dair bir sınır aşımı olarak yorumlanabilir. Özetle, dövme yaptırma motivasyonu ve kişilerin dövmelerine yükledikleri anlam kişiye özgüdür ve bu şekilde ele alınmalıdır. Farklı dövmeler Lacan'ın üç düzleminde de yorumlanabilecek biçimde işlevlere sahip olabildiği gibi, farklı işlevler farklı kişilik yapılarına işaret edebilir. Terapötik ortamlarda, vücut modifikasyonları işaret ettikleri işlev bakımından farklılaşarak öznenin ruhsal yapılanmasını tespit etmekte bir gösterge olarak kullanılabilir.