Cumhuriyet’in Başkenti Ankara’nın Mekânsal Tasarımı, Kamusal Mekânların Oluşumu ve Geleceğe Taşınması

Bilsel F. C.

Tarihi Kentler Birliği - II. Olağan Birlik Meclisi Toplantısı, Edirne, Türkiye, 1 - 02 Ekim 2025, ss.17-18, (Özet Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Edirne
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.17-18
  • Orta Doğu Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Cumhuriyet’in kuruluş yıllarından başlayarak başkentin çağdaş kent planlama ilkelerine uygun olarak gelişmesi önemsenmiş; 1924-1925 yıllarında hazırlatılan ilk planın ardından, 1927 yılında düzenlenen uluslararası şehircilik yarışmasına, Berlin ve Paris için açılan kent planlama yarışmalarında birinciliği alan şehircilik uzmanları davet edilmiştir. Bir başkentin sahip olması gereken kamusal açık alanlar ve temsil mekânları, hükümet binaları, eğitim ve kültürel yaşamı destekleyecek olan yapılar, yarışma sonucunda elde edilen imar planına uygun olarak inşa edilmiştir. Ankara bu mekânlarıyla, Cumhuriyet’in toplumsal modernleşme projesinin örnek kenti olmuştur.

Ulus’u Kızılay’a ve oradan Çankaya’ya bağlayan Atatürk Bulvarı, ana ulaşım arteri olmanın ötesinde, kentin toplum yaşamının geçtiği başlıca kamusal mekânlardan biridir. Kentin merkezinde, Gençlik Parkı, Abdi İpekçi Parkı, Güvenpark, Milli Egemenlik Parkı, Kuğulupark, Seğmenler ve Botanik Parkları, Atatürk Bulvarı ile birbirine bağlanan bir kamusal açık mekânlar kurgusu oluşturmaktadır. Gençlik Parkı, 19 Mayıs Stadyumu ve Hipodrom alanı ise, kamusal yeşil alanlardan oluşan ikinci kentsel omurgayı oluşturmakta ve Atatürk Orman Çiftliği’ne doğru açılmaktadır. Cumhuriyet’in başkentinin mekânsal kimliğinin geleceğe aktarılabilmesinde bu kamusal alanların bir bütün olarak korunması önem taşımaktadır.