Makine Öğrenmesi Teknikleri ile Muğla ve Kütahya İllerindeki Deprem Büyüklüğünün ve Yönünün Tahminlenmesi


Özdemir O., Yozgatlıgil C.

4. Ulusal Sigorta ve Aktüerya Kongresi, Ankara, Türkiye, 24 - 25 Haziran 2019, cilt.1, sa.1, ss.81-82

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.81-82
  • Orta Doğu Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yerkabuğundaki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde

yayılarak geçtikleri ortamları sarsma olayına deprem denir. Deprem, önlenemeyen bir

doğa olayıdır.1 Depremin büyüklüğü ise kırılan yüzeyin boyutunu ve dolayısıyla ortaya çıkan

enerjinin düzeyini belirten bir ölçüdür.2 Depremin büyüklüğü, belli bir zaman diliminde

kaydedilen sismogram üzerindeki deprem dalgalarının genliğinin logaritması olarak da

tanımlanır. (Richter-ML, mb, MS, MW). Depremler büyüklüklerine göre 6 gruba ayrılmaktadır.

Bu gruplar sırasıyla çok çok şiddetli (8>=), çok şiddetli (7-7.9), şiddetli (6-6.9), orta

şiddette (5-5.9), hafif (4-4.9) ve çok hafif (<3.0) olarak tanımlanır.1 Türkiye, önemli deprem

kuşaklarından biri olan ve Azor Adaları’ndan başlayıp Güneydoğu Asya’ya kadar uzanan

Alp-Himalaya deprem kuşağında yer almaktadır. Yeryuvarının en karmaşık bölgelerinden

biri olan ve deprem aktivitesinin yüksekliği ile dikkatleri üzerine çeken Türkiye, güneyde kuzey ve kuzeybatıya hareket eden Afrika ve Arap plakaları ile kuzeydeki Avrasya plakaları

arasında yer almaktadır. 3 Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma

Enstitüsü Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi’ndeki kayıtlı

verilere göre, Türkiye’de 30 Nisan 1911 ile 31 Temmuz 2017 tarihleri arasında 11850 adet

deprem meydana gelmiştir. 1095 deprem ile Muğla en çok deprem yaşayan il olurken, 900

depremle Van, 700 depremle İzmir ve 687 depremle Kütayha, Muğla’yı takip etmektedir.

11850 deprem büyüklüklerine göre incelendiğinde ise, bunların 15 tanesinin çok şiddetli, 61

tanesinin şiddetli, 680 tanesinin orta şiddetli, 3668 tanesinin hafif ve geri kalan 6676 tanesinin

de çok hafif olduğu saptanmıştır. Bu çalışmada Türkiye’de meydana gelen çok şiddetli,

şiddetli ve orta şiddetli toplam 756 deprem, meydana geldikleri tarih, zaman, enlem,

boylam, şehir, bölge, yön, uzaklık, derinlik ve büyüklükleri açısından ele alınmıştır ve bunun

sonucunda Muğla ve Kütahya en çok orta şiddet ve üstü magnitüde sahip depremler yaşayan

ilk iki il olarak belirlenmiştir. Bu iki ildeki depremlere projeksiyon tutacak olan bu

çalışmada, depremler dağılım şekilleri, zaman göre değişimleri gibi açılardan incelenmiş

olup, aynı zamanda destek vektör makinesi, rastgele orman ve yapay sinir ağları gibi makine

öğrenmesi teknikleri sınıflandırma amacı ile kullanılarak bu iki ilde meydana gelecek

depremin büyüklüğü ve yönleri tahminlenmiştir. Elde edilen sonuçlar büyük deprem olma

riskini tetikleyen faktörlerin elde edilmesini ve depremin il içindeki gerçekleşme konumunun

belirlenmesini sağlayacaktır.