Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türk Psikiyatri Dergisi, cilt.31, 2020 (SSCI)
Amaç: Bu çalışmanın amacı Algılanan Değersizleştirme-Ayrımcılık
Ölçeği’nin (ADA) Türk dili ve kültürüne uyarlamaktır.
Yöntem: İki farklı örneklemden katılımcılar çalışmaya dâhil edilmiştir.
Sağlıklı kontrol örneklemi 145 bireyden, klinik örneklem ise kronik
psikiyatrik bozukluğu bulunan 85 bireyden oluşmaktadır. Çalışma
kapsamında ADA’nın Türkçe versiyonunun psikometrik özellikleri,
sağlıklı kontrol ve klinik örneklemlerde istatistiksel analizlerle test
edilmiştir. Bu bağlamda, açımlayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör
analizi, iç tutarlılık güvenirlik analizi, yakınsak ve ayırt edici geçerliliği
analizleri yapılmıştır.
Bulgular: Açımlayıcı faktör analizi sonucunda hem sağlıklı kontrol
hem de klinik örneklemlerde ADA için iki faktörlü bir yapı ortaya
çıkmış, doğrulayıcı faktör analizi de iki faktörlü yapıyı desteklemiştir.
Bu faktörler Algılanan Ayrımcılık ve Olumsuz Değerlendirme ile
Algılanan Kabul ve Olumsuz Olmayan Değerlendirme alt ölçekleri olarak
adlandırılmıştır. ADA ölçeği için Cronbach alfa değeri sağlıklı kontrol
örnekleminde 0,76; klinik örneklemde ise 0,79 olarak bulunmuştur.
ADA alt ölçeklerinin Cronbach alfa değerlerinin ise her iki örneklemde
de 0,72 ile 0,77 arasında değiştiği gözlemlenmiştir. ADA’nın sağlıklı
kontrol örnekleminde yakınsak ve ayırt edici geçerliliğinin kısmen
sağlandığı, klinik örneklemde ise tamamen sağlandığı görülmüştür.
Sonuç: Klinik ve sağlıklı kontrol örneklemlerinde güvenilirliği
kanıtlanan, klinik örneklemde geçerli, sağlıklı kontrol örnekleminde
ise kısmen geçerli bulunan ADA’nın algılanan ayrımcılığı ölçmek için
Türkçede de kullanılabileceği gösterilmiştir.
Anahtar Sözcükler: Damgalama, algılanan değersizleştirme, algılanan
ayrımcılık