Ulaşım sektörünün sürdürülebilir dönüşümünde kritik malzemelerin rolü: Elektrikli araç bataryalarındaki kritik minerallerin durum değerlendirmesi


Gündüz I. I., Erden Topal Y., Erdil E.

ODTÜ Gelişme Dergisi, cilt.52, sa.1, ss.119-151, 2025 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 52 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.60165/metusd.v52i1.6
  • Dergi Adı: ODTÜ Gelişme Dergisi
  • Sayfa Sayıları: ss.119-151
  • Orta Doğu Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Türkiye’nin Ulusal Katkı Beyanında yer alan karbonsuzlaştırma hedeflerine ulaşması, ulaşım sektöründe temiz teknolojilerin yaygınlaşmasını gerektirmektedir. Elektrikli araçlar bu dönüşümde merkezi bir rol oynarken, batarya ve depolama teknolojilerinde kullanılan hammaddeler ve kritik mineraller ise bu bağlamda öne çıkmaktadır. Üretim ve dış ticaret verileri incelendiğinde, Türkiye’nin gerekli malzemelerin tedariğinde göze çarpan dışa bağımlılığı kırılganlık yaratmakta ve bu nedenle de kritik mineraller için sanayi ve teknoloji politikalarının geliştirilmesi önem kazanmaktadır. Küresel bağlamda da, Çin’in hammadde kaynaklarına hâkimiyeti ve ABD-Çin gerilimleri bu alandaki riskleri artırmaktadır. Çalışmanın amacı, elektrikli araçlar için gerekli hammaddelerden olan kritik minerallerin dış ticaret ve üretim verileri üzerinden piyasa analizini yaparak Türkiye’deki mevcut durumu değerlendirmek ve sürdürülebilir dönüşümün sağlanması için bu sektörde atılabilecek adımlara yönelik öneriler geliştirmektir. Analiz sonuçları, Türkiye’nin yerli üretim, Ar-Ge ve tedarik zincirini güçlendirme politikalarıyla sektörel entegrasyon sağlamasının, özellikle kritik minerallerin rekabet gücünün artırılması ve sürdürülebilir dönüşümün sağlanabilmesi için gerekli olduğunu göstermiştir.

Achieving the decarbonization targets set out in Türkiye’s Nationally Determined Contribution (NDC) requires the widespread adoption of clean technologies in the transportation sector, While electric vehicles play a central role in this transition, the raw materials and critical minerals used in battery and storage technologies also come to fore in this context, An examination of production and price data reveals that Türkiye’s dependent on imports for the supply of these critical materials and this dependence creates vulnerabilities to underlined the necesity of industrial and technological policies for critical minerals, On a global scale, China’s dominance over raw materials and the tensions between the U,S, and China further increase the risks in this field, The aim of this study is to assess Türkiye’s current situation by conducting an analysis of critical minerals—essential for electric vehicles—based on global prices and production data, and to develop recommendations for steps that can be taken to ensure a sustainable transition in this sector, The analysis results show that strengthening domestic production, R&D, and supply chains is essential for Türkiye to achieve sectoral integration, particularly to enhance the competitiveness of critical minerals and ensure sustainable transformation.