Ferdinanco Galiani'nin Dialogues sur le Commerce de Bleds: Metin, Metinler Arası İlişkiler ve Bağlam

Creative Commons License

Ağır M. S., Özveren E., Akdere Ç.

Ferdinando Galiani, Ekonomi ve Politik, Andre Tiran, Editör, Garnier, Paris, ss.371-399, 2018

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2018
  • Yayınevi: Garnier
  • Basıldığı Şehir: Paris
  • Sayfa Sayıları: ss.371-399
  • Editörler: Andre Tiran, Editör
  • Orta Doğu Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu yazıda hububat politikası ile ilgili Fransız tartışmasına bir müdahale olan Dialogues sur le Commerce des Bléds’in yazarı Napolili Ferdinando Galiani’nin incelemesini Schumpeter’in bıraktığı yerden ele alıyor ve eseri Akdeniz iktisadi düşüncesinin ‘kayıp’ mirasını anlayabilmek amacıyla inceliyoruz. Biz Galiani’nin bu eserinin kendi zamanında tam olarak anlaşılamadığı ve takdir edilemediğini savunuyoruz çünkü kökleri—biçimi  kadar içeriği de göz önüne alındığında—modern iktisat kuramından bambaşka bir yerde, erken dönem modern Akdeniz dünyasında yatıyor. Bu metni kendi Akdeniz bağlamına tekrar yerleştirmek amacıyla Kuzey Afrika, İspanya ve Osmanlı kaynaklarını kullanarak hububat politikası tartışmalarını incelemekteyiz. İktisadi düşünce tarihçileri arasında Galiani’nin kitabına olan ilginin oldukça yeni olduğu ve bu ilginin Avrupa iktisadi düşüncesinin tarihsel ve kurumsal biçiminin geç tezahürünün hemen akabinde ortaya çıktığını belirtelim. Çünkü 18.yüzyıl sonu, 19. yüzyıl başı Avrupa iktisadi düşüncesi, soyut ve kendi içinde tutarlı bir kuramın kurulmasının olanaklarını ararken aynı zamanda Akdeniz dünyasındaki tarihsel ve kurumsal unsurlara duyarlı ve politikaya yönelik iktisadi düşünce yazından uzaklaşıyordu. Bu yüzden zamanın Avrupalı okuyucusu, Galiani’nin Dialogues sur le Commerce des Bléds’inin içeriğinin bağlamını ve değerini kolaylıkla görmezden gelebildi.  Galiani’nin de içinde yer aldığı ve hakim iktisadi düşüncenin Akdeniz’den koparak Avrupa’ya kaydığı tarihsel süreç eşzamanlı olarak erken modernlikten modernliğe geçiş ile de örtüşüyor. Tam da bu dönemde, yani Akdeniz erken modern dönem iktisadi düşüncesinin modern iktisadi düşünceye geçiş yaptığı bir zamanda, Galiani, kendi içsel dinamikleriyle değişmeye başlamış Avrupa iktisadi düşüncesinde kendine yer bulan, erken dönem Akdeniz iktisadi düşünürlerinin sonuncularındandı. Galiani’nin erken modern Akdeniz’in önemli merkezlerinden olan ve fakat moden döneme geçişle geri planda kalan Napoli’den Paris’e ve—arzu ettiğinin aksine—tekrar Napoli’ye taşınma serüveni bu yüzden sembolik bir içeriğe de sahiptir.