UTAK 2020 4. Ulusal Tasarım Araştırmaları Konferansı, Ankara, Türkiye, 8 - 10 Eylül 2020, ss.391-404
STEM eğitimi, disiplinlerarası iş birliği yaparak çeşitli
derslerin harmanlamasını amaçlamaktadır. Türkiye’de öğretmenlere yönelik STEM
eğitimlerine ve STEM eğitimi etkinliklerine bakıldığında bunların fen
bilimleri, teknoloji ve matematik dışındaki branşlar için yeterli olmadığı
gözlenmektedir. Bu durum, farklı branşlardan eğitimcilerin kendi aralarında
daha fazla iş birliği yapmaları gerektiğine işaret etmektedir. Öğrencilerin
etkin katılımını önceleyen yaratıcı süreçlerin ve bu süreçleri destekleyen
tasarım metotlarının eğitimde farklı amaçlar için kullanımı giderek
artmaktadır; bu açıdan bakıldığında tasarım, disiplinlerarası eğitime katkı
sağlayacak en önemli alanlardan bir tanesidir. Bu araştırma, çeşitli
branşlardan öğretmenlerin STEM eğitimi etkinliği kurgulamalarında tasarım
odaklı düşünme (TOD) yaklaşımını kullanmaktadır. Araştırmanın bütüncül amacı,
STEM eğitimiyle bazı ortak niteliklere sahip olan TOD yaklaşımının, STEM eğitimi
etkinliği planlaması ve uygulaması üzerindeki etkilerini araştırmaktır.
Araştırma kapsamında geliştirilen tasarım odaklı STEM eğitimi etkinliği
geliştirme yöntemini test etmek amacıyla 2017 yılında beş öğretmenin ve bir
araştırmacı-tasarımcının katılımı ile iki oturumdan oluşan bir ortak-tasarım
çalıştayı düzenlenmiş, bu çalıştayda öğretmenler, geliştirilen yöntemi
kullanarak beşinci sınıf öğrencileri için STEM eğitimi etkinliği tasarlamışlar
ve daha sonra bu etkinliği 16 kişilik bir beşinci sınıf grubuyla uygulamışlardır.
Bu bildiri, ortak-tasarım çalıştayı, odak grup görüşmeleri, grup görüşmeleri,
bireysel görüşmeler ve gözlemlerden elde edilen verilerin analizini ve
değerlendirmesini ele almaktadır. Bulgular öğretmenlerin, TOD yaklaşımının üç
özelliğine dikkat çektiğini göstermektedir: disiplinlerarası iş birliği,
problem çözme yaklaşımı ve insan odaklılık. Öğretmenler, TOD yaklaşımının,
etkinlik tasarımı sürecini yapılandırması ve etkili bir problem çözme metodu
olması nedeniyle disiplinlerarası iş birliğini kolaylaştırdığına ve farklı
derslerin harmanlanmasına yardımcı olduğuna, insan odaklı bir yaklaşım olması
nedeniyle öğrenci ihtiyaçlarını ve seviyesini dikkate alarak etkinlik
tasarımına yön verdiğine vurgu yapmışlardır.