Akademik Veri Yönetim Sistemi
III. Ulusal Denizlerde İzleme ve Değerlendirme Sempozyumu, Türkiye, 6 - 09 Aralık 2022
Akdeniz bir buharlaşma basenidir ve su açığı Atlantik Okyanusu'ndan Cebelitarık
Boğazı yoluyla giren ve Doğu Akdeniz'in tamamına ulaşan görece taze su girdisi
ile karşılanır. Özellikle Kilikya Baseni'nde (kuzeydoğu Akdeniz), yüzey suyu
soğuyup eşyoğunluk yüzeyleri boyunca çökerek oksijeni ve besin zengini suları
orta derinliklere hapseder ve yavaşça Atlantik Okyanusu'na taşınır. Bu su kütleleri
Levant Orta Su Kütlesi olarak tanınır ve Akdeniz baseni genelinde yerel
gözlemlenir. Bu oluşum, Kilikya Baseni'ni su kütlesi dinamiklerinin araştırılması
açısından önemli bir bölge kılar. Doğu Akdeniz'deki sirkülasyon desenleri orta
ölçekli girdaplardan etkilenir. Basendeki yüksek buharlaşma oranı ve düşük nehir
deşarjları, girdap dinamiklerini mevsimsel ve yıllık değişimlere hassas hale getirir.
Bu tarz değişimler, açık denizde ve kıyısal sahanlık boyunca dalgaları da değişime
uğratarak kıyı-açık deniz etkileşiminde değişikliklere sebep olur. Bu çalışmanın
amacı Kilikya Baseni'ndeki su kütlesi özelliklerinin zamansal ve bölgesel
değişimlerini, ve oşinografik durumdaki değişikliklerin kıyı-açık deniz
dinamiklerini nasıl etkilediğini araştırmaktadır. Bu ise, Birleşik Deniz Kirliliği
İzleme Programı kapsamında 2014-2022 yılları arasında Akdeniz kıyısında yaz ve
kış ayları boyunca yaklaşık 80 istasyonda toplanan geniş CTD verisi analiz
edilmiştir. Bu in-situ veriler, deniz yüzeyi sıcaklığı ve deniz yüzeyi yüksekliği
verisi ile bağlantılı olarak analiz edilmiştir. Kışın açık denizdeki dolaşıma Rodos
girdabı, Antalya Körfezi ve Kıbrıs kuzeydoğu kıyısı açığındaki girdaplar gibi
büyük girdaplar hakim olmaktadır. Bu girdaplar kışın tabakalaşmanın bozulması,
kıyı ve açık deniz arasındaki alışverişin güçlü olması yolu ile daha etkin hale
gelmektedir. Yazın, görece zayıf rüzgarların eşlik ettiği güçlü termal tabakalaşma
kıyısal sularla açık denizdeki etkileşimi büyük ölçüde düşürmektedir. Ek olarak,
mevsimsel değişimler Kilikya Baseni'ndeki Küçük Asya Akıntısı'nı etkiler. Bölge,
2014-2022 döneminde sıcaklık ve akıntı dinamikleri açısından yıllar arası yüksek
değişkenlik sergilemiştir.
The Mediterranean Sea is an evaporation basin and the water deficit is
compensated by the inflow of fresher water from the Atlantic Ocean through the
straits of Gibraltar that flows through the entire basin reaching the Eastern
Mediterranean. Particularly in the Cilician Basin, Levantine Intermediate Water
forms when surface water cools and sinks to intermediate depths along the
isopycnals, an event that traps oxygenated and relatively nutrient rich waters at
intermediate depths. The water masses are then slowly transported out of the
Mediterranean into the Atlantic Ocean, making the Cilician Basin an important
area to investigate water mass dynamics. The circulation patterns of the Eastern
Mediterranean Sea are affected by mesoscale eddies. High evaporation rates and
low riverine discharges in the basin make the vorticity dynamics prone to seasonal
and interannual changes. Such changes, thus modify the currents in the open sea
and along the coastal shelf yielding changes in the coastal-offshore interaction.
The aim of this study is to examine the temporal and regional variations of the
Cilician Basin water mass properties and how any observed changes in
oceanographic conditions affect the coastal-offshore current dynamics. This is
accomplished by analyzing the extensive CTD data collected within the scope of
Integrated Marine Pollution Monitoring Program in the summer and winter months
at approximately 80 stations during 2014-2022 on the Mediterranean coasts. These
in-situ data are analyzed in conjunction with satellite data of sea surface
temperature and sea surface height. In winter the offshore circulation is dominated
by large cyclones, such as the Rhodes gyre, cyclones in Antalya Bay, and off the
northeastern coast of Cyprus. These cyclones are more pronounced in winter due
to the destratification process and the exchange between coast and offshore is
strong. In summer, relatively weak winds along with strong thermal stratification,
greatly reduce the interaction of coastal waters and open sea. Additionally,
seasonal variations influence the speeds of the Asian Minor Current in the Cilician
basin. The region experiences large interannual variations in temperature and
current dynamics from 2014-2022.