Freud'dan Lacan'a Kaygı


Demir E. C., Bilik M. Z.

AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, cilt.7, sa.3, ss.336-367, 2020 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 7 Sayı: 3
  • Basım Tarihi: 2020
  • Doi Numarası: 10.31682/ayna.761464
  • Dergi Adı: AYNA Klinik Psikoloji Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.336-367
  • Orta Doğu Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Lacan’ın kaygı hakkındaki görüşleri Freud’un “Ketlemeler, Semptom ve Kaygı” adlı çalışması etrafında şekillenmektedir. Bu çalışma Lacan’ın Kaygı adını verdiği onuncu seminerine bağlı kalarak, Freud ve Lacan’ın kaygı hakkındaki görüşleri arasındaki ayrımlara ve ortak noktalara odaklanmıştır. Lacan, Freud’dan farklı olarak kaygının eksiğin eksik olmasıyla ilişkili olduğunu söylemektedir. Bu bağlamda bu çalışmada kaygı, öznenin oluşumunda arzu ve jouissance ilişkisi üzerinden açıklanmıştır. Freud’a göre kaygının sebebi kastre olma korkusu iken, Lacan’a göre kaygının sebebi kastre olamama korkusu, dolayısıyla da anne tarafından yutulma riskidir. Bu anlamda, kaygı Başka’nın arzusu ile doğrudan ilişkilidir. Özne, Başka’nın bakışında nasıl göründüğünü bilmediği bir noktada, “Benden ne istiyor?” sorusunu sorduğu anda kaygılanmaktadır. Bu bağlamda, Lacan “Kaygının nesnesi yok değildir.” diyerek kaygının nesnesinin küçük a nesnesi olduğunu ifade etmektedir. Bu çalışmada hem kaygının nesnesi hem de arzunun nesne nedeni olan küçük a nesnesinin doğası, kaygıyla olan ilişkisi üzerinden ele alınmıştır. Bununla birlikte, fobi, fetişizm, eyleme dökme ve eyleme geçme kavramları kaygı karşısında koruyucu mekanizmalar olmaları üzerinden ele alınmış; Lacanyen klinik yapılar olan nevrozda, perversiyonda ve psikozda kaygının nasıl deneyimlendiği ve bu yapıların kaygıyla başa çıkmak için kullandığı mekanizmalar vaka örnekleri üzerinden incelenmiştir.

Lacan’s views on anxiety are based on Freud’s work titled ‘Inhibitions, Symptom and Anxiety’. This article is based on Lacan’s tenth seminar known as ‘Anxiety’. It explores the commonalities and contrasts between Freud and Lacan’s views on anxiety. Lacan diverges from Freud by arguing that anxiety is linked to the lack of lack. In this article, anxiety is explained through the relationship between desire and jouissance during subject formation process. Freud argues that the reason behind anxiety is the fear of castration. In contrast, Lacan argues that the reason behind anxiety is a fear that one is unabletobecastrated,andtheconsequentriskofbeingdevouredbythemother. Anxiety is directly linked to the Other’s desire. The subject, when he is unaware of how he is being perceived by the Other’s gaze, asks the question of ‘What does Other want from me?’, which triggers anxiety. Lacan, by claiming that ‘Anxiety is not without an object’, explains that the object of anxiety is object petit a. Object petit a consists of both the object of anxiety, and the object cause of desire. In this article, the relationship between object petit a and anxiety is explored. In addition, the protective nature of phobia, fetishism, acting out and passage to act are investigated which are thought to be protective mechanisms against anxiety. In that sense, the current article explores how anxiety is triggered within and across Lacan’s three clinical structures (neurosis, psychosis and perversion). The protective mechanisms used by the structures to tackle anxiety have been analysed, drawing on clinical case studies.