Kadınların Toplumsal Cinsiyetçiliğe Tepkileri: Meşrulaştırma, Kendini Suskunlaştırma, Yüzleşme ve Kolektif Hareket


SAKALLI N.

Türk Psikoloji Yazıları, cilt.24, sa.47, ss.115-135, 2021 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Derleme
  • Cilt numarası: 24 Sayı: 47
  • Basım Tarihi: 2021
  • Doi Numarası: 10.31828/tpy1301996120210220m000035
  • Dergi Adı: Türk Psikoloji Yazıları
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Psycinfo, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.115-135
  • Orta Doğu Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kadınlar günlük yaşamlarında cinsiyetçiliğin birçok farklı türüne maruz kalır. Kadınların cinsiyetçiliği fark etme düzeyleri

ve verdikleri tepkiler farklılık gösterebilir. Kadınların verdikleri bu farklı tepkiler ise kendilerinin veya cinsiyetçiliğin

değişmesini farklı şekillerde etkiler. Bu tarama makalesinin amacı kadınların cinsiyetçiliğe karşı tepkilerine

ilişkin alanyazın araştırmalarının cinsiyetçilik farkındalığı düşük/yüksek ve cinsiyetçiliğe tepki vermede pasif/aktif

olma boyutları kapsamında derlenmesidir. Alanyazında belirtilen tepkiler cinsiyetçilik farkındalığını içerecek şekilde

pasif olarak var olanı kabul etme ve onaylama durumundan aktif olarak kolektif hareketlere katılmaya kadar dört

ana başlık altında sunulmuştur. Bunlar (1) cinsiyetçilik farkındalığı olmayıp ya da farkındalığı düşük olup, var olan

cinsiyet sistemini olduğu gibi kabullenme ve meşrulaştırma; (2) cinsiyetçilik farkındalığı olup, cinsiyetçiliğe ilişkin

olumsuz duygular yaşasa bile harekete geçmeyip kendini suskunlaştırma; (3) cinsiyetçilik farkındalığı olup, cinsiyetçi

tutum ve davranışlara karşı koyma yani cinsiyetçilikle yüzleşme; ve (4) cinsiyetçilik farkındalığı olup, kolektif

hareketlerde bulunma şeklinde ele alınmıştır. Cinsiyetçiliği kabullenme ve meşrulaştırma, kendini suskunlaştırma,

cinsiyetçilikle yüzleşme ve kolektif hareketler olarak ele alınan bu dört ana tepkiyi etkileyen unsurlar olarak sosyal

baskınlık, sistemi meşrulaştırma, sağ kanat yetkecilik, reddedilme hassasiyeti, cinsiyetçiliğin türü, failin tanıdıklığı,

ortamın özellikleri, ödül-bedel algısı, kadın kimliğiyle özdeşleşme ve adaletsizlik algısı vb. ele alınmış ve ilgili ana

başlıklar altında sunulmuştur. Son olarak, bu dört farklı tepkinin kadınlar üzerindeki bireysel ve grup temelli olası

olumlu veya olumsuz çıktıları ele alınmıştır.