Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 2013
Uzun bir geçmişi
olan katı cisimler mekaniği [Türkçe yaygın adıyla mukavemet], çoğu mühendislik dalı
için vazgeçilmez öneme sahip temel bir konudur. Konunun çok geniş kapsamlı oluşu,
üstelik yeni malzeme, kuram ve çözüm teknikleriyle genişlemeye devam etmesi,
tüm içeriğinin tek bir kitapta ele alınmasını olanaksız kılmaktadır. Öte yandan
mühendislik eğitiminde, klasik malzemelerden üretilmiş ve uygulamada sıklıkla kullanılan
yapı elemanları ile ilgili temel bilgilerin ele alınması, genellikle lisans eğitimi
sırasında gerçekleşir. “Çubukların Mukavemeti” başlığıyla yayına hazırladığımız
bu kitap da böyle bir temel eğitimde yer alması beklenebilecek başlıkları ve
bazı daha ileri konuları içermektedir.
Kuşkusuz hakkında
birçok dilde defalarca yazılmış bir konu ile ilgili yeni bir şey söylemek
iddiasıyla yola çıkmak gerçekçi olmayacaktır; ancak eldeki bilgilerin derlenip
düzenlenmesi ve konunun aktarılması sırasında gözetilen ayrıntılar kitap
yazarlarının kişisel deneyimlerinden besleneceği için, aynı konu üzerindeki
kitaplar bile okuyucuya farklı bakış açıları kazandırır. Bu kitabı hazırlarken
bizler de, hem daha önce İngilizce yayımlanan Introductory Mechanics of
Deformable Bodies adlı kitaba hem de Boğaziçi Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik
Üniversitesi'nde edindiğimiz deneyimlere dayanarak, iki esas amacı gözettik.
Bunlardan ilki, konuların daha ilk başlardan uygulama deneyimleri ile aktarılması,
uygulamadan esinlenmiş çok sayıda örnek barındırması ve konunun yalnız matematiğine
değil aynı zamanda (hatta daha fazlasıyla) fiziğine vurgu yapılmasıydı. İsteriz
ki öğrenciler mukavemeti yalnız birkaç denklem ezberleyip sayıları bu
denklemlere yerleştirerek geçilen bir ders olarak algılamasınlar; hatta mukavemetin,
bilim olma iddiasının gerektirdiği gibi, belli varsayımlara dayandığının,
sorgulanabilir olduğunun ve geliştirilen yöntemlerin hatalar barındırabileceğinin
ayırdına varsınlar, gördükleri eksiklikleri ve hataları gidermek için gereken
cesareti kendilerinde bulabilsinler. İkinci amaç ise çok önem verdiğimiz Türkçe
bilim dilinin yerleşmesi ve gelişmesine katkıda bulunmaktı. Her iki konuda da
eksikliklerimiz olacaktır, bunların tamamlanabilmesi için okuyuculardan gelecek
geri bildirimleri çok önemsiyor ve bekliyoruz.
Bu vesile ile,
kitaptaki şekillerin bir bölümünün çiziminde yardımcı olan Halim Kerim Baş'a ve
kitap taslağını okuyarak düzelti önerilerinde bulunan Büşra Erdem'e teşekkür
ederiz.