Öğretim Teknolojileri Alanında Temel Araştırma Alanları ve Araştırma Yöntemleri Problemleri İçin Bir Çözüm Önerisi: Bilişsel Etnografya


Aslan O., Doğan S., Dönmez M., Yıldırım İ. S.

12th International Computer Instructional Technologies Symposium, İzmir, Türkiye, 2 - 04 Mayıs 2018

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İzmir
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Orta Doğu Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Öğretim teknolojileri alanı 1960’lı yılların başında kendisini akademik çalışma alanı olarak tanıttığında en önemli dayanak noktalarından birisi öğretim teknolojilerinin eğitimde kullanılan görsel işitsel araçlarla sınırlı olmadığı ve hatta bu araçların kullanımının ötesinde en verimli ve etkili öğrenme ortamlarının tasarlanması ve geliştirilmesi olduğu gerçeğiydi. Bu nedenle Öğretim Teknolojisinin erken dönemlerinde öğrenmenin nasıl gerçekleştiğinin anlaşılabilmesi ve buna uygun öğretim tasarımı modellerinin geliştirilmesi araştırma ve uygulama alanında çok önemli yere sahipti. Ancak yıllar içinde öğretim teknolojisinin çalışma alanı tekrar eğitimde kullanılan teknolojilerin incelenmesine yönelmiştir. Bu dar ve kısıtlı balış açısı ne alana anlamlaı bir katkı yapabilmiş ne de güncel öğrenme sorunlarına pratik çözümler önermiştir. Öğretim Teknolojisinin temel araştırma alanları içinde yer alan “Öğrenme” ve “Öğretim” olgularının araştırılmasında kullanılan bilimsel araştırma yöntemleri de Öğretim Teknolojileri alanındaki bu kısır döngünün yerleşmesinde katkı yapmkatadır. Bu nedenle, Öğretim Teknolojisi alanının temel araştırma konuları ve alanda kullanılan araştırma yöntemleri belkide hiç olmadığı kadar tekrar tartışılmaya ve geliştirilmeye açık hale gelmiştir.

Özellikle öğrencilerin nasıl öğrendiklerini, hangi noktalarda problemler yaşadıklarını ve ne tür hatalar yaptıklarını belirlemek ve yaşanan problemle ilgili öğrencinin zihinsel sürecini incelemek daha etkin çözümler üretmenin en akılcı yöntemi olarak görülmektedir. Bu noktada Bilişsel Etnografi araştırma yönteminin Öğretim Teknolojileri alanına ne katkılar yapabileceğini anlamak ve açıklamak gerekmektedir.

Bilişsel etnografinin temelinde; varolan bir görev ya da problem için öğrencinin zihinsel sürecinin derinliklerine inmek ve sürece ait basamakları sorgulamak vardır. Bilişsel etnografi yöntemi kullanılarak araştırma yapılırken gözlem, görüşme, video kayıtları, döküman analizi, retrospektif incelemeler ve sesli düşünme araçları öğrencinin mental sürecine dair derinlimesine bilgi edinmede yardımcı olabilir. Özellikle video kayıtları ve retrospektif incelemeler öğrencinin kendi sürecini izleyerek kendisini sorgulayabileceği önemli veri toplama araçlarındandır. Bu çalışmanın amacı, bilişsel etnografi yönteminin öğretim teknolojileri alanında nasıl kullanılacağı ve yapılan çalışmalara nasıl katkı sunacağını ortaya koymaktır.