Ulusal Alanyazında Yayınlanan Bedensel Okuryazarlık Araştırmalarına Bir Bakış


Taş H., Yolcu O., Hürmeriç Altunsöz I.

Spor Bilimleri Dergisi, cilt.35, sa.2, ss.102-117, 2024 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Derleme
  • Cilt numarası: 35 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2024
  • Doi Numarası: 10.17644/sbd.1460000
  • Dergi Adı: Spor Bilimleri Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.102-117
  • Orta Doğu Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bedensel okuryazarlık bireyin yaşam boyunca çeşitli aktivitelerde yetkinlik, özgüven ile hareket etme becerisini kapsayan çok yönlü bir kavramdır. Diğer bir deyişle, bireyin fiziksel, bilişsel hem de duyuşsal olarak gelişmesine yardımcı olmaktadır. Bedensel okuryazarlık araştırmaları son yıllarda uluslararası ve ulusal alanyazında artış göstermektedir. Buna ek olarak, UNESCO ve Dünya Sağlık Örgütü, yayınladıkları eylem planlarında bedensel okuryazarlık kavramının okul programında odak haline getirilmesini vurgulamaktadırlar. Ulusal alanyazında bedensel okuryazarlık ile ilgili makalelerin artış göstermesi pozitif bir gösterge olmasına rağmen, yayınlanan bedensel okuryazarlık makalelerinin bazı sınırlılıkları bulunmaktadır. Bu nedenle bu araştırmanın amacı, ülkemizde yapılan bedensel okuryazarlık araştırmalarını; kavramsal çerçeve, kullandıkları bedensel okuryazarlık terimi, örneklem seçimleri, veri toplama araçları ve veri analizleri çerçevesinde araştırmaktır. Araştırmaya dahil edilen bütün makaleler yukarıda bahsedilen çerçevede analiz edilmiştir. Sonuç olarak, alanyazında toplamda 14 araştırmaya rastlanmıştır. Araştırmaların birçoğunun bedensel okuryazarlık kavramını tek boyutta incelediği ve bu araştırmaların birçoğunda katılımcıların sadece bedensel okuryazarlık algılarının ölçüldüğü saptanmıştır. Yapılan araştırmaların kavramsal çerçevesinin belirtilmediği, kullanılan bazı anketlerin seçilen örnekleme uygun olmadığı ve adaptasyon çalışması yapılmasının gerektiği, alanyazın taramasının kısıtlı yapıldığı yapılan araştırmaların sınırlılıkları olduğu görülmektedir. Bu alanda araştırma yapacak araştırmacıların belirtilen sınırlılıklara çözüm arayarak bedensel okuryazarlık alanına daha etkin ve nitelikli katkılarda bulunabileceği düşünülmektedir.
Physical literacy is a holistic concept that covers an individual's ability to act with competence and self-confidence in various activities throughout life. In essence, physical literacy facilitates the holistic development of individuals, encompassing the refinement of physical, cognitive, and psychomotor skills. Physical literacy studies have been increasing in literature in recent years. In addition, UNESCO and the World Health Organization, in their action plans, emphasized the concept of physical literacy on the physical education curriculum. Although the increase in the number of articles on physical literacy in the national literature was a positive indicator, there were some limitations of the published physical literacy articles. Thus, the aim of this study was to investigate the physical literacy studies published in the national literature within the framework of conceptual framework, the term physical literacy, sample selection, data collection tools and analyses. All articles included in the study were analyzed within the framework mentioned above. As a result, a total of 14 studies were found in the literature. It was found that most of the studies took the concept of physical literacy as a single dimension and assessed the participants' perceptions of physical literacy. It was seen that the conceptual framework of the studies was not specified, some of the questionnaires used were not suitable for the selected sample and adaptation studies were required, and the literature review was limited. It is thought that researchers who conduct research in this field should make more effective and qualified contributions to the field of physical literacy by seeking solutions to the limitations mentioned.