Yas sürecine ı̇lişkin sosyal temsiller üzerine niteliksel bir çalışma


Balcı B. B., KORKMAZ KARAOĞLU L.

NESNE PSIKOLOJI DERGISI, cilt.8, sa.16, ss.95-111, 2020 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 8 Sayı: 16
  • Basım Tarihi: 2020
  • Doi Numarası: 10.7816/nesne-08-16-07
  • Dergi Adı: NESNE PSIKOLOJI DERGISI
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.95-111
  • Orta Doğu Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sosyal temsiller halihazırda bildiğimiz şeyleri ya da yeni tanıştığımız kavramları anlamak ve onları iletmek için kullanılan bir yoldur. Bu araştırmanın amacı ise, yürütülen iki farklı çalışma ile yasa ilişkin sosyal temsillerin araştırılmasıdır. Birinci çalışmada Türkiye’de sıklıkla kullanılan 3 internet sözlüğünde (Ekşi Sözlük, Uludağ Sözlük ve Instela) “yas” başlığı altına yazılmış 171 tane girdi incelenmiş ve anlamlı tematik birimlere ayrılmıştır. Çalışma 2’de çevrimiçi veri toplama platformu üzerinden katılımcılardan “yas” denildiğinde akıllarına gelenleri yazmaları istenmiştir. Bu soruya cevap veren 93 katılımcının cevabı, birinci çalışmada olduğu gibi anlamlı tematik birimlere ayrılmıştır. Yapılan içerik analizleri sonucunda her iki çalışmada, “Yas Sürecindeki Duygusal Tepkiler”, “Yas Sürecini Tanımlayıcı / Betimleyici İfadeler”, “Yas Sürecindeki Bilişsel Tepkiler”, “Yas Sürecindeki Davranışsal Tepkiler”, “Yas Sürecindeki Psikopatolojik Tepkiler”, “Kolektif Yas” ve “Yasa İlişkin Olumlu Atıflar” olmak üzere 7 ortak tematik birime ulaşılmıştır. Bunlara ek olarak sadece Çalışma 1’de “Yas Sürecinin Sanattaki Yansımaları / Yasın Sanatla İfade Edilmesi” tematik birimine ulaşılmıştır. Alan yazında yasa ilişkin çalışmalar genellikle kişilerle yüz yüze yapılan görüşmelere dayanmaktadır. Bu araştırma, internet sözlüklerini kullanması ve bireylere anket aracılığı ile yasa ilişkin doğrudan soru sorması açısından alan yazındaki diğer çalışmalardan yöntemsel olarak farklılaşmaktadır. Ayrıca, Türkiye’de yasın sosyal temsillerine dair daha önce yürütülen bir çalışma olmadığı için, bu çalışmanın alan yazına katkı sunacağı düşünülmektedir.

Social representations indicate the ways to know the things and to share this knowledge with others. This research aims to understand the social representations of grief by conducting two studies. In the first study, 171 entries from frequently used online social dictionaries (Ekşi Sözlük, Uludağ Sözlük, and Instela), which were written under the title of “grief”, were analyzed and meaningful thematic units were formed. In the second study, by using an online data collection platform, participants were asked to write their ideas on grief. As in the first study, thematic units were formed from the responses of 93 participants. The results of two studies indicated seven thematic units namely “Emotional Responses in Grief Process”, “Descriptive Statements for Grief”, “Cognitive Responses in Grief Process”, “Behavioral Responses in Grief Process”, “Psychopathological Responses in Grief Process”, “Collective Grief”, and “Positive Attributes of Grief”. Additionally, only in the first study, the thematic unit “Expression of Grief through Art” was observed. Thus far, studies on grief were generally based on interviews. Accordingly, the current study differentiates from the other studies considering the data collection tools, which are the use of online social dictionaries and asking a direct question to participants on grief. Besides, this study contributes to the literature since there is no study conducted in Turkey on the social representations of grief.